Wat is dyslexie?

Er is een groot verschil tussen dyslexie en andere lees-en/of spellingsproblemen. Bij een lees-en/of spellingsprobleem is sprake van een leerachterstand die met veel ‘gewoon’ oefenen (bijvoorbeeld extra lezen of individuele bijles) weg te werken is.

Bij dyslexie ligt dit anders. Dyslexie is vaak aangeboren. Ook na flink oefenen zal een kind met dyslexie moeite blijven houden met lezen en schrijven. Dyslexie staat los van intelligentie; het heeft niets te maken met hoe slim iemand is.

Bij een instituut als het RID (Regionaal Instituut Dyslexie) oefenen ze na de diagnose dyslexie niet ‘gewoon’, maar krijgt je kind gerichte oefeningen die hem of haar helpen de leesvaardigheid op niveau te brengen.

Hoe uit dyslexie zich?

De problemen kunnen op verschillende momenten zichtbaar zijn:

•  in de kleuterklas: moeite met versjes;
•  in groep 3: steeds weer dezelfde letters door elkaar halen;
•  in de bovenbouw: structureel dezelfde spelfouten blijven maken;
•  op de middelbare school: moeite met buitenlandse talen.

Moeite met automatiseren

Er zijn geen specifieke dyslexiefouten. Wat kinderen met dyslexie gemeen hebben, is dat ze moeite hebben met automatiseren, hierdoor blijven ze structureel dezelfde fouten maken. Dit is de reden dat kinderen met dyslexie vaak ook problemen ondervinden op andere, schijnbaar ongerelateerde gebieden zoals veters strikken of fietsen. Ze moeten steeds weer bewust nadenken hoe iets moet, waar andere kinderen na een paar keer oefenen een vaardigheid zonder nadenken, dus automatisch, uitvoeren.

Diagnose dyslexie

Als de leerkracht merkt dat een leerling steeds uitvalt op toetsen, onderneemt de school eerst zelf stappen om de achterstand weg te werken. Als dit niet tot het gewenste resultaat leidt, kan de basisschool een verwijzing doen voor een dyslexietest. Echter, wanneer een of beide ouders ook dyslexie hebben is het raadzaam om al in groep 3 bij de eerste tekenen van een leesachterstand een dyslexietest aan te vragen.

Wachten met dyslexietest?

Sommige scholen adviseren ouders om te wachten met het doen van een dyslexietest tot de middelbare school omdat de dyslexieverklaring dan toch weer opnieuw wordt afgegeven. Dit klopt ten deels. Dit is wat het Steunpunt Dyslexie (onderdeel van Oudervereniging Balans) hierover zegt: ‘Een dyslexieverklaring is onbeperkt geldig. Als de situatie van een kind verandert, kan wel een aanpassing van de adviezen over bijvoorbeeld hulpmiddelen nodig zijn. Dit kan het geval zijn bij de overgang van basis naar voortgezet onderwijs.’

Ons advies

Wij raden aan niet te lang te wachten met het doen van een dyslexietest. Hoe langer je kind problemen ondervindt bij het lezen zonder daarbij gericht geholpen te worden, hoe groter de kans dat je kind een weerzin ontwikkelt voor lezen. Bovendien wordt de kloof tussen de leesvaardigheid van je kind en die van zijn klasgenoten steeds groter, waardoor het wegwerken van de achterstand steeds moeilijker wordt.

Boeken voor kinderen met dyslexie

Voor kinderen met dyslexie is er de serie Zoeklicht Dyslexie. Dit zijn leestechnisch eenvoudigere boeken, terwijl de verhalen aansluiten bij de belevingswereld van kinderen in de middenbouw (7-9) en in de bovenbouw (9-12). Bekijk hier bijvoorbeeld een inkijkexemplaar van het boek ‘Speeltuin van de aapjes’, een Zoeklicht Dyslexieboek op E3-niveau:

De boeken van Zoeklicht Dyslexie hebben uitklappagina’s die hulp bieden bij het lezen. Ook zijn de belangrijke woorden dikgedrukt en moeilijke zinnen herschreven. Een verhaal lezen wordt weer leuk, ook voor kinderen die eigenlijk een ‘hekel’ hebben aan lezen. Deze Zoeklichtboeken zijn er op AVI-niveau E3 t/m M6. 

Tip voor thuis

Wanneer je kind een afkeer voor zelf lezen heeft ontwikkeld, is het helemaal niet erg om je kind voor te gaan lezen, ook in de bovenbouw. Zo blijven boeken leuk!

NB De hierboven gebruikte foto is puur illustratief en heeft geen direct verband met dyslexie.