Info Veilig leren lezen voor onderwijsadviseurs

Als we de nieuwe versie in een paar kernwoorden moeten samenvatten in vergelijking tot de 2e maanversie liggen de verschillen vooral in:

• een nieuwe didactiek,
• opbrengstgerichte werkwijze met aandacht voor individuele verschillen,
• toevoeging van de leerlijn spelling en woordenschat,
• veel aandacht voor leesbeleving,
• geïntegreerde combinatie van papier en digitaal,
• een thuisprogramma,
• extra gemak voor de leerkracht.

Voor technisch lezen en spellen gaat het vooral om de volgende zaken:

• Focus op kwalitatief sterke teken-klankkoppelingen:
  • telkens één nieuwe letter per woord,
  • verkennen en ordenen in letterfamilies,
  • oefenen in alle mogelijke lettercombinaties.
• Woordstructuur leren ontdekken en gebruiken.
• Focus op strategieën, zoals zoemend lezen.
• Duidelijke koppeling tussen lezen en spellen.

De vernieuwde didactiek voor technisch lezen en spellen in Veilig leren lezen kenmerkt zich onder andere door de doordachte automatiseerlijn. Leerlingen leren systematisch nieuwe letters in een context van bekende letters, zodat ze alle eigenschappen van de klank en vorm kunnen inslijpen. Dat zorgt voor sterke teken-klankkoppelingen. De leerlingen gaan al vanaf kern start nieuwe woorden maken en krijgen door de specifieke opbouw inzicht in de structuur van woorden. Zo komen ze sneller tot het geautomatiseerd lezen en spellen van woorden en zinnetjes en het lezen van korte teksten.

De kortere leertijd door vernieuwde didactiek technisch lezen en spellen is gebaseerd op het volgende:

• De klank is het vertrekpunt voor het verkennen van de nieuwe letter in alle eigenschappen van klank en vorm. Vervolgens maken leerlingen meteen nieuwe woorden met bekende letters in zo veel mogelijk combinaties. Dat zorgt voor een betere automatisering van de teken-klankkoppelingen.
• Zoemend lezen als strategie helpt kinderen om woorden sneller vlot te leren lezen in plaats van spellend.
• Een geïntegreerde aanpak van lezen en spelling bevordert het proces van aanvankelijk lezen.

De voordelen van Veilig gespeld ten opzichte van het ringboekje van de 2e maanversie zijn:

• Er zijn verschillende soorten pagina’s, waardoor rijker en doelgerichter kan worden geoefend:
  • Herhaalpagina: er worden meer verschillende woordtypen op één pagina herhaald.
  • Basispagina: naast drie doelwoorden staan er nog drie woorden die qua uitspraak enigszins op de klank van het doelwoord lijken, waardoor de oefening heel rijk is.
  • Snuffelpagina: spellen op een hoger niveau. Er is geen los ringboekje voor raket, maar een snuffelpagina binnen Veilig gespeld, zodat het voor iedereen mogelijk is om te snuffelen.
• Alle aangeleerde letters en woordtypen blijven in een bepaald ritme terugkomen.
• Er komen niet alleen woorden in voor, maar ook korte zinnen. Dit biedt de mogelijkheid tot het geven van een zinnendictee. Woorden die lastig kunnen worden afgebeeld, kunnen op deze manier toch gespeld worden.
• Door het opnemen van zinnen is het materiaal rijker aan taal.
• Het formaat is afgestemd op de magnetische letterdoos.

Als het gaat om het gebruik van de kim-versie in combinatiegroepen zijn er twee mogelijkheden:

• Afwisseling van instructie en zelfstandig werken.
• Combineren van een les van groep 3 met kinderen van bijvoorbeeld groep 4.

Van beide mogelijkheden kan in Veilig leren lezen gebruik worden gemaakt:

• Basisles: de helft van de tijd is leerkrachtgebonden en de andere helft is dan zelfstandig werken.
• Basiskwartier: in de handleiding staat steeds een mogelijkheid beschreven om het basiskwartier leerkrachtgebonden in te vullen, maar als leerkracht kun je er altijd voor kiezen om alle leerlingen in het basiskwartier aan het werk te zetten met verplichte en facultatieve opdrachten.
• Integratielessen: deze lessen kunnen voor groep 3 en 4 worden gecombineerd. Als leerkracht geef je dan een integratieles aan alle leerlingen van de combinatiegroep.