‘Zonder bewust koopgedrag ontstaan er gemakkelijk schulden’ 

Interview met Nibuddirecteur Arjan Vliegenthart

’Mijn zoon heeft zijn diploma van het Nationaal Geldexamen gehaald! Gelukkig maar…’ zegt directeur Arjan Vliegenthart van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). ‘Het leuke van het Nationaal Geldexamen is dat je er écht iets van leert. Niet alleen hoe financiële zaken in elkaar zitten, maar ook wat jij er zelf mee kunt. Hoe kom je aan geld en hoe geef je het op een handige manier weer uit?’

‘Kinderen die thuis goed leren hoe ze met geld moeten omgaan, zijn ze later beter baas over hun leven en over hun geldzaken. Ze weten hoe ze schulden kunnen voorkomen en belanden minder vaak in de problemen. Dit blijkt uit onderzoek en we zien het ook terug in de maatschappij. Dat is geruststellend,’ aldus Arjan Vliegenthart. ‘We weten hierdoor ook dat een lespakket als het Nationaal Geldexamen werkt en van groot belang is. Tegelijk blijft het best een lastige uitdaging om te zorgen dat liefst alle kinderen en jongeren goed worden voorbereid op geldzaken in hun leven.’

Goed omgaan met geld gaat niet vanzelf

‘De samenleving flexibiliseert en economisch gezien gaat het goed. Het mooie daarvan is dat kinderen en jongeren veel meer keuzes hebben in opleidingen en banen. Maar je raakt niet vanzelf toegerust om deze maatschappij in te stappen, want die is intussen wel heel ingewikkeld. Je moet op tijd worden voorbereid, leren om bewust met geld om te gaan, als het goed met je gaat maar ook als het minder goed gaat.

‘Geldproblemen zijn goed te voorkomen, maar achteraf erg moeilijk te repareren.’

Geld wordt steeds digitaler. Je betaalt niet alleen meer met je pincode maar ook contactloos, met je telefoon of met ringen en horloges. Kinderen zijn digitaal veel meer wegwijs dan hun ouders. Oudere kinderen zien vaak ook prima het verschil tussen wat echt is en nep. Maar er wordt best veel van kinderen en jongeren gevraagd en dat baart me zorgen. Als je achttien bent, word je geacht financieel redzaam te zijn, maar weet je dan wel genoeg? Weet je hoe je je eigen zorgverzekering moet betalen? Hoe je daar toeslag voor kunt aanvragen? Dat dit zelfs moet, omdat je de toeslag anders niet krijgt?

Ook groepsdynamiek onder jongeren is een zorgpunt: ze kijken naar elkaars kleding en gadgets. Zonder bewust koopgedrag ontstaan er gemakkelijk schulden. Praten over geld, zeker over schulden, is nog een groot taboe. Dat maakt het lastig.’

Geldproblemen kun je beter voorkomen

‘We spelen met onze lesprogramma’s in op veranderingen en zorgen dat we kinderen blijven bereiken. Het Nationaal Geldexamen combineert het cognitieve deel met het leren over gedrag en emoties. Zo weet je genoeg van feiten en van de werking van geldzaken, maar je leert ook wat je doet bij groepsdruk en hoe reclame jou beïnvloedt.

Het Nibud stimuleert, samen met de makers van het Nationaal Geldexamen, scholen, ouders en andere betrokken partijen, iedereen om zo vroeg mogelijk geldbewust en geldwijs te raken in de maatschappij. Dat is heel belangrijk. Geldproblemen zijn goed te voorkomen, maar achteraf erg moeilijk te repareren.’

Geldlessen op school

Het Nationaal Geldexamen is een gratis lespakket voor kinderen in de groep 7 en 8 en de laagste klassen van het voortgezet onderwijs. Het pakket bestaat uit een werkboekje en digitale lessen en wordt afgerond met een examen plus bijbehorend diploma. In vijf lessen gaan kinderen op een leuke en actieve manier aan de slag met onder andere  veilig betalen en reclame, sparen en uitgeven, rood staan en verzekeren.