Wat leren kinderen bij rekenen in groep 3?

Op de meeste basisscholen wordt realistisch rekenonderwijs gegeven. Bij realistisch rekenen starten de kinderen eerst in een herkenbare en betekenisvolle situatie om daarna met behulp van modellen de stap naar de kale rekensom te maken.

Getallen

Kinderen in groep 3 leren getallen lezen en schrijven tot 100. Er is veel aandacht voor het tellen van voorwerpen. De kinderen leren verschillende betekenissen van getallen zoals het nummer op de kapstok of het aantal stippen op een dobbelsteen. Ook leren ze de structuur van de telrij. Eerst met materiaal en later door te tellen met sprongen van 10, 5, 2 en 1. Dat bouwt zich geleidelijk aan op gedurende het schooljaar.

Het onderdeel bewerkingen bestaat in groep 3 uit optellen en aftrekken. In een aantal methodes doen de kinderen ook ervaring op met halveren en verdubbelen. In de meeste methodes is het busmodel het centrale model om te leren optellen en aftrekken. (Hoeveel kinderen zitten er in de bus? Er stapt iemand uit: hoeveel kinderen zitten er dan nog in de bus?) Dit gebeurt eerst spelenderwijs en later zien de kinderen de bus terug in hun boek en leren ze ermee sommen maken.

Een vast onderdeel in groep 3 is het splitsen van getallen tot 10. Bijvoorbeeld: 6 kun je splitsen in 4 en 2 maar ook in 1 en 5. De kinderen leren van alle getallen tot en met 10 de splitsingen. In groep 3 wordt er nog niet doelgericht aan hoofdrekenen gewerkt. Er wordt wel veel aandacht besteed aan het uit het hoofd leren van + en – sommen onder de 10.

Tip voor thuis: rekenen is overal

Je kunt op verschillende momenten van de dag samen met je kind getallen en bewerkingen oefenen, bijvoorbeeld:

Voor het slapen gaan …

• tellen tot zover je kunt!
• tellen met sprongen van 2

Tijdens het lopen door een straat …

• huisnummers benoemen
• even en oneven getallen benoemen

Tijdens het tafeldekken …

• hoeveel borden (messen, vorken, lepels) heb je nodig?
• als elk gezinslid 2 sneetjes brood wil zijn er dan genoeg sneetjes? Hoeveel blijven er over of hoeveel zijn er tekort?

Tijd

Het klokkijken is een onderdeel van rekenen. In groep 3 begint dat met de hele uren. Daarna is het afhankelijk van de methode die je kind gebruikt wat het vervolg is. De volgorde van het leren klokkijken is meestal eerst de hele uren, dan de halve uren en minuten en daarna de kwartieren en seconden. Er kan een variatie in zitten door eerst de kwartieren aan te bieden en daarna de minuten. Naast het klokkijken wordt aandacht besteed aan tijdsbesef, de maanden van het jaar en de datum van vandaag.

Tip voor thuis: het is tijd om …

Betrek de klok zoveel mogelijk in het dagelijks leven. Zeg dat het zes uur is als het etenstijd is. Wijs eventueel naar de klok. Betrek je kind erbij en vraag eens of het al tijd is om naar bed of naar school te gaan. Benoem samen de tijd.

Geld

In groep 3 maken de kinderen kennis met de munten tot 1 euro en de munt van 2 euro. Er zijn ook methodes die het briefgeld introduceren. In groep 3 komt het euroteken en het kommagetal nog niet voor. De kinderen leggen een bedrag met munten of tekenen of kleuren munten om een bedrag samen te stellen. Als ze winkeltje spelen of een opdracht krijgen om twee dingen te kopen wordt het antwoord in centen gegeven. Bijvoorbeeld een pen kost 10 cent en een potlood 5 cent. Samen kosten ze dan 15 cent.

Tip voor thuis: money money money

Bekijk samen de inhoud van je portemonnee. Wat zit er allemaal in? Benoem samen alle munten en het briefgeld. Bekijk ze van heel dichtbij, wat staat er nog meer op behalve een getal? Ga samen boodschappen doen. Laat je kind een (klein) product zelf uitzoeken en ook zelf betalen Geef je kind bijvoorbeeld voor één euro munten van 5 en 10 cent.

Meten

Tip voor thuis: meten is weten!

Als zich een gelegenheid voordoet om meten toe te passen, laat je kind dan helpen. Bijvoorbeeld: bij het ontbijt drinken jullie melk. Laat het pak zien en vraag of er voldoende is om iedereen een beker melk te geven. Blijft er over of is er tekort? Als er over is, hoeveel bekers denk je dat er nog mee gevuld kunnen worden?

Meetkunde

Bij meetkunde gaat het om het verkennen van de ruimte. In elke jaargroep komen regelmatig dezelfde onderwerpen aan de orde die de ontwikkeling van deze verkenning van de ruimte ondersteunen. Bijvoorbeeld: het leren gebruiken van plattegronden en het kunnen vaststellen wat je wel of niet ziet vanaf een bepaalde plaats.

Het leren van verschillende vormen en het maken of afmaken van patronen. Verder komt aan de orde het bouwen of nabouwen van blokkenbouwsels en leren de kinderen spiegelen en omgaan met de schaduw. In groep 3 leren de kinderen bijvoorbeeld eenvoudige plattegronden maken. Ze leren begrippen als links, rechts, voor, achter, boven, op, onder en tussen.

De kinderen leren rondjes en vierkanten herkennen en benoemen. In sommige methodes wordt aandacht besteed aan het spiegelbeeld of maken de kinderen patronen af. Verder is het afhankelijk van de methode die je kind gebruikt welke onderwerpen nog meer aangeboden worden.

Tip voor thuis: links of rechts?

Kijk bijvoorbeeld tijdens het tandenpoetsen samen in de spiegel. In welke hand heb je je tandenborstel? Stimuleer je kind om zelf vragen te stellen over wat er te zien is.

Verbanden

Onder verbanden wordt verstaan het lezen en begrijpen van getallen in grafieken of tabellen. Als kinderen een grafiek of een tabel kunnen lezen of zelfs gebruiken, dan passen ze meerdere soorten rekentechnieken toe. Er wordt een verband gelegd tussen de verschillende manieren van rekenen. In enkele methodes wordt dit in groep 3 al gestart. Het gaat dan om een zeer eenvoudige opdrachten, zoals de hoeveelheden inkleuren in eenvoudige staafgrafieken.

Tip voor thuis: hoog, laag, veel, weinig

Bij een spelletje memory kun je aan het eind van het spel de kaartjes opstapelen en naast elkaar plaatsen. Er is dan vaak in een oogopslag vaak te zien wie er gewonnen heeft. Bespreek met je kind hoe dat zit: een hogere stapel bevat meer kaartjes dan een lagere stapel.