Estafette in groep 4-5-6

Met Estafette editie 3 leren leerlingen teksten vloeiend lezen mét begrip. Hoe we dat doen? We behandelen alle aspecten van lezen in samenhang, aan de hand van dezelfde tekst. Bij groep 4, 5 en 6 ligt de focus daarbij op technische leesvaardigheid. Daarnaast stimuleren we het leesplezier door te werken met leuke, rijke, gevarieerde teksten.

De tekst staat dus centraal. Tijdens het lezen van één tekst ben je als lezer bezig met technisch lezen, vlot lezen, vloeiend lezen, leesbegrip, leesbeleving en leesbevordering. De technische leesvaardigheid blijft natuurlijk wel de belangrijkste voorwaarde om tot vloeiend lezen met begrip te kunnen komen.

Technisch lezen

Tijdens de lessen wordt 35 minuten tijd besteed aan het oefenen van de technische leesvaardigheid. Per les zetten we in groep 4, 5 en 6 maar één woordtype centraal. Heel prettig voor kinderen die moeite hebben met lezen. En we passen het geoefende meteen toe in allerlei leuke en gevarieerde teksten om het plezier erin te houden!

Begrijpend lezen

De laatste 15 minuten van de les zijn de leerlingen met ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’ 100% bezig met begrijpend lezen. Ze passen toe wat ze eerder in de les hebben geleerd.

Aan de hand van de leerkrachtassistent en door modeling praat je samen met leerlingen over de tekst. Je behandelt vragen als ‘Wat betekenen deze woorden?’, ‘Wat weten we nu over deze tekstsoort?’, ‘Waar kun je het in de tekst lezen?’ of ‘Zoek naar aanwijzingen in de tekst.’ Ook in het eerste gedeelte van de les zitten verschillende onderdelen van begrijpend lezen verweven zoals:

• woordenschat;
• begrijpend luisteren;
• leesstrategieen toepassen.

---

Leesplezier

Estafette besteedt veel aandacht aan leesbeleving en leesbevordering. Op een ontdekkende manier komen allerlei literaire tekstkenmerken aan bod. En leerlingen krijgen leessuggesties voor boeken en tekstsoorten die een haakje hebben met de omnibustekst, zoals genre, onderwerp en schrijver. De omnibusteksten voor groep 4, 5 en 6 zijn geschreven door gerenommeerde kinderboekenauteurs zoals Rian Visser, Stefan Boonen, Floortje Zwigtman en Harmen van Straaten. Zij hebben rekening gehouden met de leerlijn technisch lezen, maar hebben daarnaast alle vrijheid gehad om aansprekende, rijke teksten te schrijven.

Klaar met de les? Dan kunnen leerlingen hun omnibus omdraaien en gaan lezen. De verhalen zijn ook thuis te lezen en vormen een brug naar het vrij lezen van diverse boeken en tekstsoorten.

---

Organisatie

Jaarplanning

De structuur van Estafette is helder en effectief. Je behandelt elk jaar twee AVI-niveaus, M en E. Per AVI-niveau zijn er twee leerstofpakketten, A en B. Een leerstofpakket biedt stof voor acht lesweken. In totaal zijn dat dus 4 x 8 weken = 32 lesweken leesonderwijs in een schooljaar. Tussendoor zijn er verschillende toetsmomenten. In groep 4, 5 en 6 leggen we de nadruk op technisch lezen en integreren we dit met leesbegrip, -beleving en -bevordering.

Ter illustratie tonen we hieronder een jaarplanning van groep 5: 

Periode	Wat
8 weken	AVI M5 pakket A
evaluatie oktober	methode-gebonden toets
8 weken	AVI M5 pakket B
evaluatie jan/feb	Cito leestoetsen midden
8 weken	AVI E5 pakket A
evaluatie maart	methode-gebonden toets
8 weken	AVI E5 pakket B
evaluatie mei/jun	Cito leestoetsen eind

Weekopbouw

In de groepen 4, 5 en 6 verzorg je vier lessen per week. Leerkrachtgebonden lessen (basisles) en de zelfstandig werken lessen (vervolgles) wisselen elkaar af. 

Lesopbouw groep 4, 5 en 6

Alle lessen van Estafette zijn opgebouwd uit dezelfde vier lesfases:

1. Op verkenning
2. Uitleg
3. Aan de slag
4. Terugkijken

De lessen volgen het IGDI-model. Een les start en eindigt altijd met alle leerlingen. Zo houd je risicolezers, methodevolgers en vlotte lezers bij elkaar en kunnen kinderen van elkaar leren. Je vindt de vier lesfases bij iedere lesbeschrijving terug in de handleiding.

Een les bestaat uit 50 minuten. Steeds staat één tekst centraal. Tijdens de basisles worden het onderwerp van de tekst en de tekstsoort geïntroduceerd. De leerkracht geeft instructie voor correct en vlot lezen, waarna de leerlingen aan de slag gaan. Ze doen dan activiteiten die gericht zijn op de automatisering van een specifiek woordtype en lezen de tekst. De laatste 15 minuten van de les werkt de leerling digitaal met de speciale module ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’. Ze zijn dan 100% bezig met begrijpend lezen en passen toe wat ze eerder in de les hebben geleerd. De les wordt afgesloten met een gezamenlijke terugblik.

In de vervolgles wordt de tekst nogmaals gelezen, maar nu oefenen de leerlingen het vloeiend lezen. NB Leerlingen die de pluslijn van de methode volgen, gaan al direct in de basisles aan de slag met vloeiend lezen. Zij bespreken, samen met de andere leerlingen, de tekst aan het eind van de basisles. In de vervolgles lezen zij een nieuwe tekst.

Benieuwd hoe een les er in het echt uitziet? We hebben een complete les gefilmd in een klas. Bekijk de video hieronder.

---

Differentiatie

Groep 4, 5 en 6

Estafette gaat uit van drie aanpakken: 1 , 2 en 3. Voor groep 4, 5 en 6 werkt dit als volgt: de leerlingen met een vlotte leesontwikkeling krijgen Aanpak 3 en volgen de pluslijn. Leerlingen met een gemiddelde leesontwikkeling krijgen Aanpak 2 en volgen de basislijn. Leerlingen die wat meer moeite hebben met lezen krijgen Aanpak 1. Zij volgen óók de basislijn, maar mét verlengde instructie, meer begeleiding en extra leestijd (4×15 minuten).

In de tweede periode werken de leerlingen met de B-pakketten. In dit herhalingspakket komt de volledige leerstof horende bij een AVI-niveau nogmaals aan bod. De Aanpak 2 leerlingen die de leerstof voldoende beheersen, werken dan ook in de pluslijn.

---

Voorbeeldles groep 5

In deze video laten we zien hoe juf Annelies een Estafette les geeft in groep 5. De video bestaat uit 7 hoofdstukken. Met de knoppen onder de video navigeer je snel naar het begin van ieder hoofdstuk.

Verder naar Estafette groep 7-8