Hoe zit leesmethode Estafette in elkaar?

Met Estafette editie 3 leren leerlingen teksten vloeiend lezen mét begrip. Hoe we dat doen? We behandelen alle aspecten van lezen in samenhang, aan de hand van dezelfde tekst. Het principe van Close Reading vormt de basis van het begrijpend lezen. Voor het technisch lezen is een nieuwe leerlijn ontwikkeld, waarbij telkens één woordtype centraal staat. Resultaat: makkelijker lezen én meer leesplezier!

Van technische leesvaardigheid naar begrijpend lezen

Focus op technisch lezen in groep 4-5-6

De technische leesvaardigheid blijft natuurlijk wel de belangrijkste voorwaarde om tot vloeiend lezen met begrip te kunnen komen. Daarom ligt de focus in groep 4, 5 en 6 op de technische leesvaardigheid. Tijdens de lessen wordt 35 minuten tijd besteed aan het oefenen van de technische leesvaardigheid. Onderdelen om te komen tot leesbegrip, zoals woordenschat, begrijpend luisteren en leesstrategieën toepassen, zitten hierin verweven. De laatste 15 minuten van de les zijn de leerlingen met ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’ 100% bezig met begrijpend lezen.

Verschuiving naar begrijpend lezen in groep 7-8

Wanneer de basis van de technische leesvaardigheid in voldoende mate wordt beheerst (na groep 6), komt de focus te liggen op leesbegrip, studerend lezen en studievaardigheden. Het doel hiervan is om leerlingen zelfredzaam te maken voor het voortgezet onderwijs. Estafette editie 3 is volledig kerndoeldekkend voor zowel technisch lezen als begrijpend lezen.

Basis Estafette: 5 pijlers van goed leesonderwijs

Wetenschappers hebben vastgesteld dat goed leesonderwijs bestaat uit 5 pijlers. Deze pijlers worden in samenhang aangeboden in Estafette editie 3:

1. Technisch lezen
   Het technisch leesonderwijs stopt niet na groep 3. Automatiseren van het leesproces is essentieel om voldoende werkruimte in je hoofd leeg te maken om je aandacht te kunnen richten op wat je leest. Alle leerlingen moeten minimaal AVI E6 aan het eind van groep 6 behaald hebben.
   
   
2. Woordenschat
   Het verschil in woordenschat tussen leerlingen is groot. Wil je een tekst kunnen begrijpen dan moet je minimaal 95% van de woorden uit de tekst begrijpen.
   
   
3. Kennis van de wereld
   Zonder kennis van het onderwerp van een tekst is het moeilijk een tekst goed te begrijpen. Sterke lezers zonder kennis over het onderwerp van een tekst scoren lager op leesbegrip dan zwakke lezers die wel kennis over het onderwerp van de tekst hadden!
   
   
4. Leesstrategieën
   Leesstrategieën helpen leerlingen om grip te krijgen op een tekst. Niet door de leesstrategieën centraal te stellen, maar door een strategie in te zetten als die functioneel is.
   
   
5. Leesplezier/leesmotivatie
   Lezen is een vaardigheid die je leert door het veel te doen. Vind je lezen leuk, dan ga je meer lezen en word je een beter lezer, waardoor lezen nog leuker wordt. Leesplezier helpt leerlingen dus om het oefenen vol te houden en vaardige lezers te worden.

Rijke teksten voor zowel technisch als begrijpend lezen

Estafette editie 3 bevat rijke teksten. Deze zijn taalkundig van hoge kwaliteit en niet specifiek geschreven op de doelen die in de leesles aan bod komen. De tekst staat centraal. In de les komen alle aspecten aan bod waar de tekst om vraagt om zowel technisch als met verdiepend begrip te lezen. Tijdens het lezen van één tekst ben je als lezer bezig met technisch lezen, vlot lezen, vloeiend lezen, leesbegrip, leesbeleving en leesbevordering. Dat er in de tekst woorden en zinsconstructies staan die leerlingen niet meteen begrijpen, is geen bezwaar. Dat stimuleert hen juist om actief op zoek te gaan naar de betekenis. Leerlingen raken meer betrokken bij de les en hebben meer plezier in het leren lezen.

Neem bijvoorbeeld de tekst op deze webpagina. Woorden en zinnen lees je vrijwel geautomatiseerd, zonder elk woord te hoeven ‘ontcijferen’. Daardoor kan je de tekst redelijk snel en vloeiend lezen. Als iemand je zou vragen om een stukje voor te lezen, dan kan je de belangrijkste woorden nadruk geven, een vraag uitspreken als vraag, et cetera. Al lezende begrijp je wat er staat. Terwijl je leest, maak je een verbinding met je eigen kennis en ervaringen. En wellicht krijg je bij sommige stukjes tekst de behoefte om hier meer over te lezen.

Close Reading

Begrip wordt in Estafette editie 3 behandeld volgens de uitgangspunten van Close Reading. De tekst wordt herhaald en verdiepend gelezen waarbij de inhoud van de tekst centraal staat. Vanuit algemeen begrip van de tekst in grote lijnen wordt verdiepend gelezen en komen de tekststructuur en details aan bod. Waarbij in de laatste fase wordt uitgezoomd en de tekst in zijn geheel wordt doorgrond: wat wil de schrijver mij vertellen? Wat is het doel van de tekst? Deze aanpak is bewezen effectiever om begrijpend te leren lezen. Bovendien zorgt het voor meer motivatie bij de leerlingen. Meer weten? Lees het artikel Close Reading: tips voor in de praktijk.

Leesbeleving en leesbevordering

Estafette besteedt veel aandacht aan leesbeleving en leesbevordering. Op een ontdekkende manier komen allerlei literaire tekstkenmerken aan bod. En leerlingen krijgen leessuggesties voor boeken en tekstsoorten die een haakje hebben met de omnibustekst, zoals genre, onderwerp en schrijver. De omnibusteksten voor groep 4, 5 en 6 zijn geschreven door gerenommeerde kinderboekenauteurs zoals Rian Visser, Stefan Boonen, Floortje Zwigtman en Harmen van Straaten. Zij hebben rekening gehouden met de leerlijn technisch lezen, maar hebben daarnaast alle vrijheid gehad om aansprekende, rijke teksten te schrijven.

Hieronder vind je een voorbeeld van teksten in een omnibusboek:

Klaar met de les? Dan kunnen leerlingen hun omnibus omdraaien en gaan lezen. De verhalen zijn ook thuis te lezen en vormen een brug naar het vrij lezen van diverse boeken en tekstsoorten.

In de bovenbouw wordt gebruik gemaakt van bestaande, authentieke teksten. Achterin de leeswerkboeken staan alle bronnen vermeld waar de ontleende teksten uit afkomstig zijn.

Technisch lezen met nieuwe technische leerlijn

Op basis van onze ervaring en nieuwe inzichten in het leesonderwijs zijn we voor Estafette editie 3 gekomen tot een compleet vernieuwde technische leerlijn. We hebben alle woordtypen die in onze taal voorkomen op een rijtje gezet. Vervolgens hebben we ze verdeeld in stapjes en elk AVI-niveau komen diezelfde woordtypen terug, maar dan steeds een beetje moeilijker. Hierdoor ontstaat een systeem van blijven oefenen waardoor leerlingen steeds een stapje hoger komen in geautomatiseerd lezen.

Per les zetten we in groep 4, 5 en 6 maar één woordtype centraal. Heel prettig voor kinderen die moeite hebben met lezen. En we passen het geoefende meteen toe in allerlei leuke en gevarieerde teksten om het plezier erin te houden! In groep 7 en 8 bundelen we steeds drie woordtypen.

Video’s over Estafette editie 3

FAQs over de methode Estafette

Toetsing en evaluatie bij Estafette

Met Estafette kun je de vorderingen van de leerlingen op de voet volgen. En bepaal je welke aanpak bij een leerling past. Alle leerlinggegevens houd je eenvoudig bij met de Leerkrachtsoftware.

Op de twee afnamemomenten midden en eind neem je de Cito leestoetsen Leestempo en/of DMT en AVI af. Op basis daarvan krijgen de leerlingen een niveau- en aanpakadvies. Tussentijds kun je met de methodegebonden toetsen vaststellen in welke mate een leerling de aangeboden leerstof beheerst en waar nodig de aanpak moet worden bijgesteld.

Groepsplannen

Op basis van de Cito-toetsresultaten van de leerlingen krijg je vanuit de Leerkrachtsoftware een groepsplan voorgesteld. Hierin zie je in één oogopslag aan welke doelen je met welke leerlingen in  het komende halfjaar gaat werken. Het groepsplan kan naar wens worden aangepast en/of uitgebreid.

Goed om te weten

• Estafette sluit volledig aan bij de nieuwste leestoetsen van Cito.
• Er is een koppeling met: 

Hoe werkt Estafette in combinatiegroepen?

Heb je een combinatiegroep? Dat werkt in Estafette editie 3 heel eenvoudig. Je hebt twee mogelijkheden:

• je combineert de leerkrachtgebonden basisles voor de ene groep met de vrijwel leerkrachtvrije vervolgles voor de andere groep (dakpanmodel);
• je geeft leerlingen uit beide groepen samen instructie voor leestechniek. Daarna gaan beide groepen zelfstandig aan de slag. Alle Aanpak 1 leerlingen kun je dan samen ‘verwerking’ geven;

In de Leerkrachtsoftware (Leerkrachtassistent) word je digitaal ondersteund bij het geven van een Estafette les in een combinatiegroep. Je kunt instellen aan welke groepen je lesgeeft en welk instructiemodel je wilt hanteren. En vervolgens helpt de Leerkrachtassistent je stapsgewijs door een les. Wil je weten hoe je dit instelt? Bekijk het knoppenfilmpje van de software.

In groep 7 en 8 ligt de nadruk op begrijpend en studerend lezen. Heb je een combinatiegroep 7-8, dan kun je ervoor kiezen om het ene jaar met de hele groep M7 en E7 door te werken, de jaar daarop neem je dan de pakketten M8 en E8. Wij adviseren om in de periode oktober en maart dan bij álle leerlingen voor begrijpend – en studerend lezen de methodetoetsen horende bij het gegeven pakket af te nemen. Voor het technisch lezen oefenen de leerlingen van groep 7 met de boekjes Vloeiend & vlot M7 en E7, in groep 8 met Vloeiend & vlot Plus.

Ben je gebruiker van Estafette editie 3?

Voor verschillende combinatiegroepen vind je in de Leerkrachtassistent onder ‘Materiaal’ en dan ‘Naslag’ meer informatie en tips. Ook voor groepsdoorbroken werken is een artikel beschikbaar.

Kunnen kinderen ook thuis oefenen met Estafette?

Kinderen kunnen volop extra oefenen met materiaal dat aansluit bij wat ze in de les leren. Zowel digitaal als door fysieke boeken met een grote variatie aan teksttypen en genres.

Oefensoftware

Met de Oefensoftware kunnen leerlingen zelfstandig hun leesvaardigheid oefenen op de computer of tablet, op school en/of thuis. En dat op hun eigen niveau.

Aanvullende leesseries Estafette

Voor het vrij lezen op school én thuis zijn de Leesseries Estafette ontwikkeld waarin variatie en leesplezier voorop staan. De leesboeken zijn geschreven door bekende kinderboekenschrijvers en voorzien van prachtige tekeningen van populaire illustratoren.

Wat maakt Estafette editie 3 anders dan editie 2?

De naam is hetzelfde, verder is de methode ontzettend veranderd en uitgebreid. In plaats van een methode voor technisch lezen, is het nu een geïntegreerde methode waarin technisch lezen en begrijpend lezen kerndoeldekkend worden aangeboden. De technische leerlijn is geheel vernieuwd. Andere belangrijke vernieuwingen zijn:

• In de bovenbouw ook studerend lezen
• Begrip geïnspireerd op close reading
• Unieke software ondersteuning bij combinatiegroepen
• De hele groep betrokken bij dezelfde tekst
• Software voor school én thuis
• Leeswerkboeken voor ‘lezen met de pen’

Hier zou inhoud moeten staan van bijv. Youtube of Issuu

Om deze inhoud te kunnen laten zien, hebben wij je toestemming nodig om cookies te plaatsen. 
Open je cookie-instellingen om de cookies te accepteren.

Hoe is de aansluiting van Veilig Leren Lezen groep 3 naar Estafette groep 4 ?

Uiteraard mag je van Zwijsen een sterke doorgaande lijn verwachten van het aanvankelijk lezen met Veilig Leren Lezen in groep 3 naar het voortgezet lezen met Estafette in groep 4 en verder. Zo zijn de leerlijnen op elkaar afgestemd en houdt Estafette rekening met wat er in groep 3 is aangeboden. Sterker nog, het pakket M4a heeft een overgangskarakter waarbij er wordt herhaald en voortgebouwd op het aanbod binnen de laatste kernen van Veilig Leren Lezen. Maar uiteraard is Estafette ook prima te combineren met een andere aanvankelijk leesmethode.

Is Estafette volledig kerndoeldekkend voor technisch en begrijpend lezen?

Ja, met de methode ben je volledig kerndoeldekkend op zowel technisch lezen als begrijpend lezen. Wij noemen Estafette dan ook een volledige voortgezet leesmethode. 

Kan Estafette ook in het speciaal onderwijs worden gebruikt?

Ja, dat kan. Bij het samenstellen van de methode Estafette is uitgegaan van een didactiek die voor alle kinderen werkt om goed, vlot, vloeiend en met begrip te leren lezen. De methode is zo ontwikkeld, dat er voor elk kind voldoende materialen en oefeningen zijn. Ook de zwakste leerling leert met deze methode lezen, zeker als er optimaal gebruik wordt gemaakt van de differentiatiemogelijkheden. Die zijn vooral gericht op intensivering en doelgericht werken aan de aandachtsgebieden die worden gesignaleerd aan de hand van de toetsgegevens.

De werkwijze van intensiveren en doelgericht werken kan ook worden toegepast in het SBO en SO. Het gebruik van de methode hiervoor vergt wel aanpassingen. Wil je hier meer informatie over? Neem dan contact op met onze klantenservice.

Verder naar Inhoud groep 4-5-6