Lessuggesties emotioneel welbevinden voor alle jaargroepen

De tijd dat de scholen dicht moesten blijven door corona, zal door iedere leerling anders beleefd zijn. De één heeft er misschien weinig last van gehad, bij een ander is er misschien iemand in de familie- of vriendenkring ziek geworden of zelfs overleden. En de onzekerheid rond corona duurt nog voort. Het is daarom belangrijk om in gesprek te gaan met de leerlingen over wat ze hebben meegemaakt en hoe ze zich nu voelen. Het praten, ook in groepsverband, geeft vertrouwen en een veilig gevoel. Ieder weet dan wat de ander heeft meegemaakt. Het geeft een uitlaatklep, biedt verklaringen voor bepaald gedrag, en de leerkracht en leerlingen kunnen elkaar ondersteuning bieden.

Hieronder vind je drie lessuggesties die je inzicht geven in beleving en gevoelens van leerlingen rond corona, na terugkomst op school.

• Voor groep 1-2
• Voor groep 3-4-5-6
• Voor groep 7-8

Groep 1-2: de smiley dobbelstenen

Benodigdheden

• Kopieerblad smileys (PDF) voor de leerkracht
• Twee grote dobbelstenen

Werkwijze

Plak de smileys op de zijden van de twee grote dobbelstenen: één dobbelsteen voor emoties, één dobbelsteen voor gebeurtenissen. Mogelijk gebruik:

• Je kunt ervoor kiezen de beide dobbelstenen tegelijkertijd te gebruiken, of apart. Dit hangt af van de keuze om emoties te bespreken of gebeurtenissen (die emoties met zich mee kunnen brengen);
• Bij gebruik van de beide dobbelstenen, kunnen de kinderen zich herkennen in de emotie of in de gebeurtenis en daarover vertellen. Ze kunnen toelichten waarom ze zich in de afgelopen periode zo gevoeld hebben (of zich nu zo voelen) of wat de betreffende gebeurtenis voor hun heeft betekend;
• Een andere mogelijkheid is dat jij als leerkracht een emotie/gebeurtenis kiest op de dobbelsteen om het over te hebben, of dat een leerling die keuze maakt.

Werk jij met de methode Schatkist dan kan de dobbelsteen van de methode gebruikt worden als aanleiding voor het gesprek over de coronaperiode. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de emotiekaarten. Deze kaarten worden gebruikt bij het bespreken van emoties. Op de kaarten staat Pompom die laat zien wat je gezichtsuitdrukking en houding is bij een bepaalde emotie. Ook ondersteunen de kaarten bij het leren begrijpen hoe om te gaan met de emotie. De kaarten kunnen ook een hulp zijn om de eigen emoties van de kinderen uit te drukken. Mogelijk gebruik:

• De leerkracht kan steeds dobbelen om te zien welke emotie naar voren komt, waar de kinderen bij kunnen aangeven wie zich zo gevoeld heeft en waarom;
• De leerkracht kan een emotie tonen en vragen welke kinderen zich zo voelden in de afgelopen periode en waarom;
• Ook kunnen kinderen zelf een emotie kiezen die aangeeft hoe ze zich voelden en vertellen waarom ze zich zo voelden.

Belangrijk is ook dat je de kinderen tot steun bent, door in te gaan op hoe je met de betreffende emoties kunt omgaan.

Groep 3-4-5-6: de Smiley Rups of Emoji Rups

Benodigdheden

• Kopieerblad smileys (PDF) voor iedere leerling ​2 x printen
• Werkblad rups (PDF) voor iedere leerling

Werkwijze

De bedoeling is dat de leerlingen in het lijf van de rups via smileys aangeven wat ze meegemaakt en gevoeld hebben in de coronatijd, en in de kop van de rups hoe ze zich nu voelen. Van links naar rechts zou de opdracht kunnen zijn:

• Hoe heb je de coronaperiode grotendeels ervaren? (1 smiley van emotie)
• Wat is er gebeurd in deze periode:
  • Heb je iets bijzonders meegemaakt? (smiley uitroepteken)
    • Zo ja, wat? (1 of 2 smileys)
    • Hoe voelde je je daarbij? (1 smiley van emotie)
  • Indien niks bijzonders gebeurd:
    • Wat heb je voornamelijk gedaan? (1 of 2 smileys van bezigheid)
    • Hoe voelde je je daarbij? (1 smiley van emotie)
• In kop: hoe voel je je nu? (1 smiley van emotie)

De invulling gebeurt dus met smileys, die in ieder geval bij de kop vastgemaakt worden met 2 knijpertjes (de sprieten van de rups), omdat het gevoel van nu per dag kan veranderen en ze dus elke dag de kop een andere invulling kunnen geven. De invulling van de overige smileys kan ook met knijpertjes (de pootjes van de rups) of gewoon opgeplakt worden.

Persoonlijk ingevulde rups

Onderstaande ingevulde rups betekent (van links naar rechts):
Ik ben tijdens de coronaperiode grotendeels bang geweest. Ik heb bijzondere dingen meegemaakt, namelijk:

• er is iemand ziek geweest met corona
  • (in gesprek nagaan wie dat was);
• er is ook iemand dood gegaan;
• ik voelde me daarbij verdrietig.
• Nu voel ik me redelijk (neutraal).

Gebruik als aanleiding voor gesprekken

De rups kan op het bureau van de leerling liggen. Er zijn diverse manieren waarop het gesprek kan worden aangegaan. In eerste instantie zou je langs de tafels kunnen lopen om een eerste beeld te krijgen van wat ieder heeft meegemaakt. Dan vragen stellen, zoals: ‘Wie is in de afgelopen periode vooral bang/ verdrietig geweest?’, ‘Wie wil daar iets over vertellen?’, ‘Wie heeft iets bijzonders meegemaakt?’, etc.

In subgroepjes kun je bepaalde kinderen die dezelfde ervaringen hebben gehad bij elkaar plaatsen (op afstand!), zodat zij met elkaar hun ervaringen en gevoelens kunnen delen, onder leiding van jou als leerkracht. Het gaat dan vooral om kinderen die iets bijzonders hebben meegemaakt of die de afgelopen periode bang of verdrietig zijn geweest. Ze kunnen hun rups omhoog houden als ze hem willen toelichten.

Individueel kun je ook nog aandacht schenken aan kinderen die heftige zaken hebben meegemaakt, zoals overlijden van een familielid. In ieder geval zijn er veel aanvliegmogelijkheden. De rups dient vooral om snel inzicht te geven. Belangrijk is ook dat je bespreekt hoe je met de betreffende gebeurtenissen en emoties kunt omgaan. Mogelijk moeten voor enkele kinderen vervolg gesprekken plaatsvinden.

Groep 7-8: De Spanningsboog

Benodigdheden

• Kopieerblad smileys (PDF) voor iedere leerling ​2 x printen
• Werkblad de Spanningsboog (PDF) voor iedere leerling

Werkwijze

De leerlingen vullen hun eigen beleving en gevoel in via de afbeelding van een pijl en boog. Dat gaat op de volgende wijze. 

De gesprekken kunnen op dezelfde wijze gevoerd worden als beschreven bij het voorstel voor groep 3-6.

Wil je deze lessuggesties nalezen, printen of bewaren, download hier het pdf-bestand.