Je winkelwagen is momenteel leeg!
Burgerschap op de basisschool
Hoe voldoe je aan de nieuwe kerndoelen?
Werk vandaag al aan sterk burgerschap met de methodes van Zwijsen.
- Helemaal klaar voor de nieuwe kerndoelen
- Volledig geïntegreerd in de methode
- Direct inzetbaar in groep 1 t/m 8
Inhoudsopgave
De nieuwe kerndoelen burgerschap zijn in 2025 definitief vastgesteld door SLO. Ze zijn geordend in drie domeinen: democratische oefenplaats, samenleven in een democratische rechtsstaat, en vormgeven aan democratische en maatschappelijke betrokkenheid. Je kunt nu al werken volgens de nieuwste kerndoelen Burgerschap, maar ze worden pas verplicht in augustus 2027.
Burgerschap is volledig te integreren in bijvoorbeeld je lessen wereldoriëntatie of taal. Integratie via wereldoriëntatie geeft ritme en context; via taal oefen je gesprek, argumentatie en reflectie. Voor de jongste leerlingen in groep 1-2 werk je aan burgerschap via kring- en hoekactiviteiten.
Burgerschap in Code D
-wereldoriëntatie-
Hoe geef je op een goede manier aandacht aan burgerschap? Download gratis ons whitepaper Burgerschap met informatie en voorbeelden over hoe je wereldoriëntatie en burgerschap met elkaar verbindt.
Pit Burgerschap
-taal-
Pit Burgerschap is kerndoeldekkend. De lessen zijn opgebouwd rond drie belangrijke thema’s die nauw aansluiten op de kerndoelen: identiteit, democratie en wereldburgerschap.
Stapel op Burgerschap
-kleuters groep 1/2-
Met de activiteiten van Stapel op voor kleuters werk je kerndoeldekkend aan burgerschap. In de 18 direct inzetbare activiteiten met een burgerschapsdoel komen thema’s aan bod als diversiteit, identiteit, vriendschap en regels.
Artikelen over burgerschap
16 april 2025
Wat zijn de nieuwe kerndoelen voor burgerschap?
SLO publiceerde in september 2025 definitieve conceptkerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid. Wil je precies weten welke? Download hier het nieuwe kerndoelenboekje van het SLO. Deze kerndoelen zijn concreter geformuleerd, geven meer houvast en zijn in samenhang ontworpen: minder doelen, wél duidelijke uitwerking en visie. Bij ieder kerndoel zijn voorbeelden ontwikkeld door het SLO. Deze voorbeelden kunnen helpen bij het verkennen van de kerndoelen. Zo kun je de gevolgen voor je onderwijsaanbod onderzoeken en je aanbod versterken.
| Kerndoelen Burgerschap | Subkerndoelen |
| Domein | Democratische oefenplaats |
| Kerndoel 19 | De school geeft vorm aan de democratische oefenplaats A. Sociale en maatschappelijke competenties |
| Domein | Samenleven in een democratische rechtsstaat |
| Kerndoel 20 | De leerling leert over samenleven in een democratische rechtsstaat A. Basiswaarden van de democratische rechtsstaat B. Diversiteit in de samenleving |
| Domein | Vormgeven aan democratische en maatschappelijke betrokkenheid |
| Kerndoel 21 | De leerling doet ervaringen op met democratische en maatschappelijke betrokkenheid A. Democratische betrokkenheid B. Maatschappelijke betrokkenheid |
Waarom burgerschap in het onderwijs?
Het aan de orde stellen van burgerschapsonderwerpen, zoals omgangsvormen, basiswaarden, diversiteit, identiteit en democratie, is belangrijk. De basisschool is de uitgelezen plek om hiermee te oefenen omdat school een plek is waar alle lagen van de samenleving elkaar tegenkomen en zo van elkaar kunnen leren. De basisschool is voor een kind een experimenteerruimte en oefenplaats, een eerste venster op de wereld. Als kinderen al op jonge leeftijd leren goed met elkaar om te gaan, legt dit de basis voor hoe zij in de toekomst hun mening zullen vormen over de ‘ander’.
Hoe ga je als school met burgerschap aan de slag?
Burgerschapsonderwijs is meer dan een methode of project: het vormt de kern van de schoolcultuur. De vernieuwde kerndoelen vragen dat de school een democratische oefenplaats is, waar de leerlingen niet alleen leren over democratie, maar die ook daadwerkelijk ervaren. Elke school ontwikkelt daarvoor een eigen plan, passend bij haar visie en context. Methodes kunnen daarbij ondersteunen, maar de school bepaalt de koers. Burgerschapsvaardigheden kunnen ook buiten methodes om worden geoefend in alledaagse situaties in je groep. Denk aan de gymlessen, hoe er binnen je school wordt omgegaan met ruzies en conflicten, of hoe je een nieuwe leerling in de klas verwelkomt.
Burgerschap en wereldoriëntatie
Tussen burgerschap en wereldoriëntatie ligt een natuurlijke verbinding. In thema’s over mens, natuur en samenleving ontdekken de leerlingen hun plek in de wereld. Daar komen burgerschapscompetenties tot leven: meedenken, meedoen en verantwoordelijkheid nemen. Zo groeit burgerschap niet als los vak, maar als levend onderdeel van het onderwijs. Met lesmethode Code D geef je doelgericht en gestructureerd vorm aan burgerschapsonderwijs, als vast onderdeel van je bestaande lessen. Hoe dat eruitziet? Dat lees je in dit artikel: Voor scholen die burgerschapsvorming serieus nemen.
Burgerschapsvorming begint in groep 1-2
Met de kring- en hoekactiviteiten van Stapel op voor kleuters werk je kerndoeldekkend aan burgerschap, in lijn met de SLO-doelen. In de 18 direct inzetbare activiteiten met een burgerschapsdoel komen thema’s aan bod als diversiteit, identiteit, vriendschap en regels. Zo leren kinderen spelenderwijs hun weg te vinden in de multiculturele maatschappij. Lees meer >
De rol van de leerkracht bij burgerschap
De burgerschapsopdracht voor jou als leerkracht is het bevorderen van actief burgerschap en sociale cohesie. Je bereidt de leerlingen voor om zich medeverantwoordelijk en betrokken te voelen voor het algemene welzijn van iedereen in de maatschappij. Gelijkwaardigheid en gedeelde waarden, ongeacht ieders achtergrond, zijn belangrijk. Lees in dit artikel meer over hoe je burgerschap vormgeeft als leerkracht.
Boekentips over burgerschap en inclusie
Over vluchtelingenInformatief boek€14,50
Waarom de wereld niet eerlijk isInformatief boek€19,99
Arm en rijkdocumentatiecentrum€16,95
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens – voor kinderenInformatief boek€14,99
Praten over vooroordelendocumentatiecentrum€17,95
De zweetvoetenmanInformatief boek€39,99
Veelgestelde vragen rondom de kerndoelen Burgerschap
Wat zijn de nieuwe kerndoelen Burgerschap?
SLO publiceerde in september 2025 definitieve conceptkerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid. Wil je precies weten welke? Download hier het nieuwe kerndoelenboekje van het SLO. Deze kerndoelen zijn concreter geformuleerd, geven meer houvast en zijn in samenhang ontworpen met een duidelijke uitwerking en visie.
| Kerndoelen Burgerschap | Subkerndoelen |
| Domein | Democratische oefenplaats |
| Kerndoel 19 | De school geeft vorm aan de democratische oefenplaats A. Sociale en maatschappelijke competenties |
| Domein | Samenleven in een democratische rechtsstaat |
| Kerndoel 20 | De leerling leert over samenleven in een democratische rechtsstaat A. Basiswaarden van de democratische rechtsstaat B. Diversiteit in de samenleving |
| Domein | Vormgeven aan democratische en maatschappelijke betrokkenheid |
| Kerndoel 21 | De leerling doet ervaringen op met democratische en maatschappelijke betrokkenheid A. Democratische betrokkenheid B. Maatschappelijke betrokkenheid |
Wanneer worden de nieuwe kerndoelen Burgerschap verplicht?
En wat betekent dat voor onze school? De definitieve conceptkerndoelen Burgerschap zijn in 2025 vastgesteld door SLO en worden verplicht vanaf augustus 2027. Dat betekent dat scholen de komende twee jaar de tijd hebben om hun onderwijsaanbod aan te passen. Je kunt echter nu al werken volgens de nieuwe kerndoelen, zodat je stap voor stap kunt toewerken naar eigentijds, toekomstgericht burgerschapsonderwijs.
Wat vragen de nieuwe kerndoelen Burgerschap concreet van ons als schoolteam?
De vernieuwde kerndoelen vragen dat de school een democratische oefenplaats is. Leerlingen leren dus niet alleen over democratie, maar ervaren deze ook in de praktijk. Dat betekent dat je als team:
- Reflecteert op de schoolcultuur (hoe gaan we met elkaar om?).
- Een visie en plan ontwikkelt voor burgerschap, passend bij jullie context.
- Ruimte creëert voor praktijksituaties waarin leerlingen meedenken, meebeslissen en verantwoordelijkheid nemen.
Hoe integreer ik burgerschap in mijn bestaande lessen?
Burgerschap hoeft geen los vak te zijn. Het is goed te integreren in bijvoorbeeld wereldoriëntatie of taal. Via wereldoriëntatie geef je context en oefen je met maatschappelijke thema’s. Via taal oefen je gespreksvaardigheden, argumentatie en reflectie. Zo groeit burgerschap als een levend onderdeel van het onderwijs, zonder dat je aparte lestijd hoeft te creëren. Maar let op: burgerschapsonderwijs is meer dan een methode of project. De vernieuwde kerndoelen vragen dat de school een democratische oefenplaats is, waar de leerlingen niet alleen leren over democratie, maar die ook daadwerkelijk ervaren. Elke school ontwikkelt daarvoor een eigen plan, passend bij haar visie en context. Methodes kunnen daarbij ondersteunen, maar de school bepaalt de koers.
Extra informatie
- Bekijk hier de infographic Burgerschapsonderwijs voor een overzicht van de huidige verplichtingen en de komende veranderingen (gemaakt door het ministerie van OCW in samenwerking met de inspectie, SLO en het Expertisepunt Burgerschap).
- Op de pagina over de didactiek van wereldoriëntatiemethode Code D vind je meer informatie over hoe Burgerschap in deze methode zit verweven: Burgerschap in Code D.
- In het whitepaper Burgerschap vind je informatie en voorbeelden over hoe je wereldoriëntatie en burgerschap met elkaar verbindt.
Wij staan voor je klaar
Wil je het beste voor je leerlingen? Wij ook! Onze methode-experts denken graag met je mee over wat voor jouw school en jouw leerlingen het beste aanbod is. Stel je vragen of boek direct een afspraak in hun agenda. Bellen kan ook: 013 583 88 88.