Bouwen aan kennisrijk lees- en taalonderwijs met Veilig leren lezen Zoem

De term ‘kennisrijk curriculum’ is niet meer weg te denken in het basisonderwijs. Wil jij hier ook aan werken tijdens jouw lessen aanvankelijk lezen in groep 3? Veilig leren lezen Zoem bevat alle bouwstenen voor krachtig en kennisrijk lees- en taalonderwijs.

Taal en kennis in samenhang

Veilig leren lezen Zoem combineert alle onderdelen die de basis leggen voor goed lees- en taalonderwijs: van letterkennis en fonemisch bewustzijn tot vlot en vloeiend lezen, spelling, luister- en leesbegrip, spreek- en luistervaardigheden, woordenschat én creatief en functioneel schrijven. Wat Veilig leren lezen Zoem uniek maakt, is dat deze vaardigheden niet los van elkaar worden aangeboden. De vaardigheden worden steeds in samenhang aangeboden én binnen betekenisvolle thema’s: de ankers.

Wat zijn ankers?

Elk anker biedt een kennis- en taalrijke context waarin leerlingen enkele weken aan (sub)thema’s werken. Via boeiende taal, verhalen, teksten en activiteiten bouw je samen met je leerlingen gericht aan de leerdoelen. Op die manier worden leerlingen ondergedompeld in wereldoriënterende kennis- en taalrijke thema’s. Zo bestaat anker 8: ‘Wat een uitvinding!’, uit subthema’s als ‘Machines en techniek’ en ‘Grote uitvindingen’. En horen onder anker 5: ‘Uit de kunst’, de subthema’s ‘Schilders en kunstenaars’ en ‘Woordkunst’. Door de diversiteit aan thema’s leren leerlingen nieuwe woorden en kennis in een duidelijke, betekenisvolle context én in verschillende vormen: teksten, gesprekken, verhalen, beelden en digitale bronnen.

De voordelen van werken met kennisrijke ankers

Technische leesvaardigheid alleen is niet genoeg. Onderzoek toont aan dat achtergrondkennis en woordenschat de taal- en leesvaardigheid van kinderen verbetert. Als een leerling woorden kan koppelen aan wat hij al weet, begrijpt hij beter wat hij leest. Daarom is het belangrijk om die voorkennis op te bouwen binnen een betekenisvolle context. Hoe meer kinderen weten, hoe makkelijker het is om nieuwe kennis op te nemen en zodoende nieuwe kennis aan te haken.

Het opbouwen van duurzame kennis vraagt meer dan af en toe nieuwe woorden of concepten aanreiken. Door enkele weken rond een breed onderwerp te werken, keren belangrijke begrippen regelmatig terug in teksten en gesprekken. Door die herhaling zullen kennis en woordenschat beter blijven hangen en zich verankeren in het langetermijngeheugen van de leerling.

De opbouw van een anker

Elk anker van Veilig leren lezen Zoem is steeds op dezelfde manier opgebouwd, wat zorgt voor een duidelijke structuur voor jou als leerkracht, en ook voor jouw leerlingen.

1. Ankervraag

Elk anker start met een ankerverhaal, waarin een overkoepelende ankervraag wordt gesteld. Die vraag hoeft niet meteen beantwoord te worden, maar loopt als rode draad door de lessen. Zo worden de leerlingen nieuwsgierig en enthousiast om een antwoord op de vraag te vinden.

2. Verschillende invalshoeken

Om de ankervraag te beantwoorden, wordt kennis en woordenschat vanuit verschillende invalshoeken aangeboden. Via de infoplaat van het ankerboek introduceer je nieuwe informatie op een frisse manier. Zo worden leerlingen geprikkeld om te praten over hun ervaringen. Woordkaarten ondersteunen de gesprekken tussen leerlingen over het thema. Ook de teksten uit het leesboek sluiten allemaal aan bij het subthema. Zo ontdekken de leerlingen nog meer over het overkoepelende onderwerp.

Anker 2 – Bewegen maar!

Dankzij infoplaten, filmpjes en woordkaarten worden begrippen zoals ‘hartslag’ en ‘buiten adem zijn’ niet enkel benoemd, maar ook beleefd en besproken. Die voorkennis helpt de leerlingen om nieuwe woordenschat beter te begrijpen. Zo verloopt het lezen van de teksten in het leesboek ook vlotter.

3. Diepgang, flexibiliteit én betrokkenheid

Wanneer je de leerlingen in jouw klas nieuwsgierig maakt, betrek je hen écht in de lessen. Wanneer ze zich betrokken voelen, gaan ze vragen stellen en willen ze ook meer weten. Zo groeit de motivatie om het antwoord op de ankervraag te vinden. Door de gekozen ankers vanuit de methode met boeiende thema’s leren jouw leerlingen ook over nieuwe interessante onderwerpen. Want als je je enkel baseert op thema’s die de klas aandraagt, blijf je vaak binnen wat ze al kennen.

Stevige basis voor taalonderwijs

Veilig leren lezen Zoem moedigt leerlingen aan om actief met taal aan de slag te gaan: praten, denken, schrijven en lezen. Door binnen een anker langere tijd rond een breed thema te werken, keren woorden en ideeën steeds terug in verschillende contexten. Zo breiden leerlingen hun wereldkennis en woordenschat uit. Dat versterkt niet alleen hun leesvaardigheid, maar ook hun spreek- en luistervaardigheden. Werken met ankers vormt zo een stevige basis voor rijk taalonderwijs.

Klaar om aan de slag te gaan met kennisrijk lees- en taalonderwijs?

Met Veilig leren lezen Zoem bouw je aan stevige fundamenten voor lees- en taalvaardigheid én kennis van de wereld.

Wil jij hier meer over weten?

Bron: Veilig leren lezen Zoem verantwoording – Hoofdstuk 2: Krachtige didactische principes als basis – 2.1 Kennis- en taalrijke ankers als vertrekpunt