Dagelijks werken met circuits in groep 3, hoe doet Juf Lieneke dat?

Tijdens Zinderend Zwijsen vertelde Juf Lieneke van OBS de Overkant in Rhoon over het werken in circuitvorm. Lieneke geeft bijna al haar Veilig leren lezen lessen in circuitvorm. Tijdens een bezoek bij Lieneke in de klas keken we mee hoe haar groep werkt in circuits.

Waarom geef je de meeste Veilig leren lezen lessen in circuitvorm?

Lieneke: ‘Ik werk al heel wat jaren in groep 3. Ik had het gevoel dat er iets miste, dat ik niet alles uit mijn leerlingen haalde op het gebied van motivatie en betrokkenheid. Dit moest beter kunnen, dacht ik. Ik ben begonnen met een aantal onderdelen in circuitvorm aan te bieden, maar ben daarbij altijd uitgegaan van de handleiding. Voor mij staan namelijk de doelen voorop: ik neem aan het begin van het schooljaar en bij het begin van elke kern de handleiding van Veilig leren lezen door, zodat ik precies weet wat ik met de leerlingen in het jaar wil bereiken en welke doelen er per kern aan bod komen.’

Hoe pak je het werken in circuitvorm aan?

‘Bij de start van het schooljaar begin ik met de lessen zoals ze in de handleiding zijn beschreven. Voor de leerlingen zijn veel zaken nieuw in groep 3 en is het van belang dat ze weten hoe de methode werkt. Ik neem uitgebreid de tijd om de groep kennis te laten maken met Veilig & vlot, het werkboekje en Veilig gespeld. In mijn klas is Veilig & vlot het belangrijkste boekje en zo gaan mijn leerlingen er ook mee om.

Enkele middagen in de week staat het werken in circuits centraal, zodat de leerlingen ook daar bekend mee raken. Na kern 2 weten de leerlingen meestal wel wat er van hen verwacht wordt en geef ik de lessen van Veilig leren lezen in circuitvorm.’

Hoe ziet een Veilig leren lezen les er in jouw klas uit?

‘Ik begin de dag altijd met een korte instructie, waarin ik het doel van de les bespreek. Ik lees de pagina’s uit Veilig & vlot voor en bekijk samen met de leerlingen de te maken pagina’s uit het werkboek. Daarna geef ik een dictee, elke dag. Vervolgens start het circuit, met in totaal 6 onderdelen van 10 minuten. In elk circuit is er een onderdeel bij mij aan het bureau. Ik ga dan samen met de leerlingen woordflitsen op het digibord of samenlezen in Veilig & vlot. Zo hoor ik elke dag alle leerlingen lezen. Het woordflitsen duurt 4 à 5 minuten, daarna gaan de kinderen zelfstandig lezen in Veilig & vlot of in de leesboekjes. Voor mij is dat het moment om extra aandacht te besteden aan zwakkere lezers. Op de dagen dat er een onderwijsassistent of stagiaire is, voeg ik een extra onderdeel toe waarbij de kinderen onder begeleiding gaan lezen.

Daarnaast werken de kinderen elke dag in het werkboekje. Als ze er niet uitkomen, vragen ze eerst hun maatje om hulp. Ik zet de leerlingen van verschillende niveaus bewust bij elkaar. Zo trekken de zwakkere lezers zich op aan de sterkere. Als ze dan samen nog ergens tegenaan lopen, help ik of mijn stagiaire. Eens in de zoveel dagen plan ik een onderdeel ‘werkboekje afmaken’, zodat leerlingen de kans krijgen om alle pagina’s te maken. Leerlingen die eerder klaar zijn, mogen gaan lezen in een boek.

Op de dagen dat spelling centraal staat, is Veilig gespeld een vast onderdeel op het programma. De leerlingen oefenen in tweetallen een dictee met de Veilig gespeld boekjes.

Leeskilometers maken is een ander groot onderdeel van het circuit. Ik plan bijna dagelijks een onderdeel Veilig & vlot en vrij lezen (in de leesboekjes van de methode, in de aanvullende leesseries of een eigen leesboek). Ook als ze voor de 10 minuten klaar zijn met een onderdeel, pakken ze hun boek erbij een gaan ze lezen.’

Wat zet je in naast de vaste onderdelen uit de methode?

‘Ik maak heel veel gebruik van de ‘tips voor spelend en bewegend leren’ per kern uit de leerkrachtsoftware [voorheen: Digiregie, red.]. De tip met playmobil uit kern 7 beviel zo goed, dat ik op internet playmobil aangeschaft heb en voor de latere kernen zelf materialen hierbij gemaakt heb. Ik zet ook kopieerbladen in, ook nog uit de 2e maanversie. Ik heb een kast vol spelletjes: de speelleesset (zelfs nog onderdelen uit de speelleesset van de eerste maanversie) en de spellen die bij Veilig leren lezen gemaakt worden. Uiteraard maak ik ook gebruik van materialen die door andere leerkrachten gemaakt worden, deze haal ik uit de Veilig leren lezen kim-versie Facebook groep. Ik ga ook mee in de rages van de kinderen: momenteel het pop-it lezen en de afgelopen jaren lezen met spinners. Al spelend maken ze zoveel leeskilometers, zonder het zelf door te hebben.’

Gebruik je de leerlingsoftware ook in het circuit?

Lieneke: ‘Nee. Ik heb het geluk dat ik op vaste momenten voor elke leerling een laptop beschikbaar heb. Ik heb een aantal middagen in de week gepland waarin de leerlingen met de leerlingsoftware kunnen werken. Voor scholen die de luxe niet hebben, is het ideaal om de leerlingsoftware ook tot een vast onderdeel van het circuit te maken. Zo kunnen alle leerlingen er regelmatig mee oefenen.’

Wat is jouw belangrijkste tip voor leerkrachten die meer met circuits in groep 3 willen gaan werken?

Lieneke: ‘Het allerbelangrijkst is dat je weet aan welke doelen je werkt en wat je met je groep wilt bereiken. Ga ook niet meteen alles in circuitvorm gieten, maar bouw het rustig op.’

Wil je meer tips van Lieneke? Lees dan dit artikel waarin ze 5 tips voor het werken met circuits met ons deelt.