Veelgestelde vragen Semsom
Algemeen
Tijdens de ontwikkeling van de methode hebben we uitvoerig onderzoek gedaan naar rekenen in groep 3. Niet alleen achter ons bureau, maar echt in de klassen. We hebben lessen op scholen getest en onze auteurs staan allemaal voor de klas. De methode is dus echt vanuit de praktijk ontwikkeld.
Semsom sluit aan bij alle rekenmethoden in groep 5. Het maakt dus niet uit voor welke methode je kiest in groep 5.
De Semsom dansen komen 1 keer in de 2 weken aan bod. In de andere weken bewegen de kinderen door middel van andere activiteiten.
Ja, dansen met rekenen is zeker geschikt voor kinderen in groep 3. De Semsom dansen zijn op dit moment gekoppeld aan de activiteitenkaarten van groep 1-2. Je hebt dus Voorbereidend rekenen met Semsom nodig om toegang te krijgen tot de 18 Semsom dansen.
Didactiek
In het onderstaande overzicht vind je de einddoelen van het reguliere aanbod van Semsom. Een aantal van deze doelen ligt iets hoger dan het reguliere aanbod van andere rekenmethodes in groep 3. Hierdoor hebben de leerlingen bij de start van groep 4 een voorsprong. Een gedeelte van de lesstof in begin groep 4 is namelijk herhaling. Leerlingen krijgen de kans om na de zomervakantie lesstof te herhalen en te wennen aan de nieuwe rekenmethode.
Getallen | Bewerkingen | Meten, tijd en geld | Meetkunde | Verbanden |
Telrij en getallenrij 100 Getallenlijn 100 plaatsen en lezen Getallen 100 splitsen en samenvoegen in tientallen en eenheden | Optellen en aftrekken naar analogie t/m 20 (tussen 10 en 20) Optellen en aftrekken via de tien t/m 20 Hoeveelheden herhaald optellen t/m 20 Hoeveelheden eerlijk verdelen t/m 20 Automatisering: splitsen, optellen en aftrekken t/m 10 | Lengte, omtrek en oppervlakte met natuurlijke maten Lengte meten Begrippen met gewicht Begrippen met inhoud Dagdelen, dagen, maanden en seizoenen Gebeurtenissen verbinden aan tijdsduur en dagdelen Analoge klok: hele – en halve uren Digitale klok: hele uren Tijdsduur berekenen Systeem kopen en betalen Bedragen maken met biljetten 5 en 10 euro en munten 1 en 2 euro Bedragen maken met munten 5, 10, 20 en 50 eurocent. | Vormen sorteren op kenmerken Schaduw tekenen Routes lezen en beschrijven Eenvoudige plattegrond lezen Meetkundige begrippen en figuren Vouwwerk Bouwsels tellen en bouwen a.d.h. van plattegrond Patronen (af)maken Uitslagen bij figuren Standpunten (Tangram) figuren maken Spiegelen | Beelddiagram Staafgrafiek |
Vanaf het eerste blok tot en met het eindblok hebben we een pluswerkboek voor de sterke rekenaars. Deze bestaat uit twee delen. Het bijzondere aan het Semsom Pluswerkboek is dat kinderen aan dezelfde doelen werken als de rest van de klas, maar opdrachten krijgen die hoger in de taxonomie van Bloom zitten. Zo krijgen ze voldoende uitdaging en is de instructie ook voor hen relevant.
Daarnaast bieden we bij iedere basisles twee verdiepingsoefeningen in het werkboek (opgaven met een blaadje). Ook krijgen de rekensterke leerlingen 2 keer per week een verdiepende instructie aansluitend bij het weekdoel.
Bij de meer/weer les aan het einde van elke week zijn er ook altijd verdiepingsoefeningen. Als ze hiermee klaar zijn, werken ze verder aan de activiteitenkaarten aansluitend bij het weekdoel. Leerlingen kunnen ook nog op eigen niveau verder werken aan het Rekenmuurtje. Hierbij kun je gebruikmaken van de software en de automatiseerkaarten.
Vanaf blok 1 geven we al extra aandacht aan de sterke rekenaars. Vanaf blok 1 zijn er iedere basisles twee verdiepingsoefeningen in het werkboek (opgaven met een blaadje). Ook krijgen de rekensterke leerlingen 2 keer per week een verdiepende instructie aansluitend bij het weekdoel.
Bij de meer/weer les aan het einde van elke week zijn er ook altijd verdiepingsoefeningen. Als ze hiermee klaar zijn, werken ze verder aan de activiteitenkaarten aansluitend bij het weekdoel. Leerlingen kunnen ook nog op eigen niveau verder werken aan het Rekenmuurtje. Hierbij kun je gebruikmaken van de software en de automatiseerkaarten.
Vanaf blok 5 kunnen de leerlingen ook compacten. Ze maken dan de 2 uitdagende oefeningen in het werkboek en daarnaast werken ze verder in het Semsom Pluswerkboek en de activiteitenkaarten. Het bijzondere aan het Semsom Pluswerkboek is dat kinderen aan dezelfde doelen werken als de rest van de klas, maar opdrachten krijgen die hoger in de taxonomie van Bloom zitten. Zo krijgen ze voldoende uitdaging en is de instructie ook voor hen relevant.
Ieder kind kan bij Semsom op het eigen niveau werken, zonder dat ze hier een aparte benadering voor krijgen. ‘Zwakke’ rekenaars werken in dezelfde werkboekjes en doen mee aan dezelfde activiteiten. Wel kunnen zij in een les en in de materialen een andere route volgen: minder werkboek-opdrachten en meer uitleg in de verlengde instructie. Door de checks tijdens een les heeft de leerkracht de zwakke leerlingen altijd goed in beeld.
Ja! We hebben bij de ontwikkeling van Semsom goed gekeken naar de vraagstellingen van het Cito en daarbij ook naar het benodigde aanbod redactiesommen (contextopgaven). In Semsom wordt daarom in iedere vierde lesweek van een blok geoefend met contextopgaven die belangrijk zijn voor Cito.
Aanvankelijk rekenen met Semsom sluit naadloos aan op het kleuteronderwijs. Ook de overgang naar groep 4 én naar groep 5 verloopt soepel, ongeacht de methode die ze gebruiken. Hoe dat kan?
- Semsom stelt hoge, reële einddoelen voor alle leerlingen. Voorbeeld: doordat je de doelen van het eerste blok in groep 4 al in groep 3 hebt geoefend, krijgen leerlingen begin groep 4 de ruimte om te wennen aan de nieuwe rekenmethode. Dit geldt ook voor de overgang naar groep 5.
- Semsom zorgt voor een geleidelijke overgang naar de rekenmethode van groep 4 en groep 5. Voorbeeld: het eindblok van Semsom is een herhaling van de belangrijkste doelen van eind groep 3 en 4.
- Het rekenaanbod sluit aan bij de SLO-doelen van groep 3 en 4 (SLO). Hierdoor weet je als leerkracht zeker dat de leerlingen goed voorbereid zijn op het lesaanbod van groep 4 en 5.
Voor een paar methodes hebben we de doorgaande leerlijn verder uitgewerkt. Download hier de doorgaande leerlijn van jouw methode in groep 4 en 5:
Materialen
In onderstaande tabel staan alle extra materialen die je nodig hebt voor Semsom. Het meeste heb je waarschijnlijk al in huis en vanzelfsprekend heb je niet alle materialen bij iedere les nodig. Ga jij aan de slag met aanvankelijk rekenen met Semsom? Dan ontvang je duidelijke ‘boodschappenlijstjes’ inclusief de aantallen die nodig zijn voor je groep.
Leerkrachtmateriaal | Leerlingmateriaal |
Rekenrek 20 klassikaal, 2 x 10 kralen | Liniaal |
Kralenstang klassikaal t/m 100 | Pittenzakje en foambal |
Balansweegschaal | Rekenrek |
Grote dobbelstenen | 10 blokjes MAB-materiaal |
Dobbelsteenkoffer | Dobbelsteen met 10 vlakken |
Grote bordliniaal | Kleine analoge klok |
100 blokjes MAB-materiaal | Eierdoos + 10 plastic eieren |
Grote analoge klok | Munt- en biljetgeld €1, €2, €5, €10 |
Foambal | Kleine kralenketting t/m 20 |
Getalkaarten tot 100 | Kralenketting t/m 100 |
Getalkaarten tot 20 | Spiegeltje |
Voorbereidend rekenen groep 1-2
Semsom staat los van Schatkist 3. In Schatkist 3 zijn de rekendoelen helemaal verweven in de thema’s. Semsom focust echt op de rekendoelen en is een aanvulling op Schatkist en een mooie aansluiting waar ze in groep 3 verder op kunnen bouwen.
De methodes vullen elkaar perfect aan en kunnen heel goed naast elkaar gebruikt worden.
Bij de ontwikkeling van Semsom is nauw samengewerkt tussen de uitgevers van Semsom en Schatkist editie 3. Semsom hebben ze bewust heel goed laten aansluiten op meerdere vlakken bij Schatkist.
- Doelen: er wordt zowel in Schatkist editie 3 als in Semsom 1/2 met exact dezelfde rekendoelen en aan de opbouw van deze doelen gewerkt. De bewoording van deze doelen is heel herkenbaar voor de leerkracht. Wanneer je nog meer aan bepaalde rekendoelen wilt werken, kan je hiervoor de activiteitenkaarten van Semsom gebruiken. Het rekendoel komt dan nog een keer op een andere manier aan bod.
- Samenwerkingsvormen / coöperatieve werkvormen: zowel in Schatkist editie 3 als in Semsom worden dezelfde werkvormen gebruikt. Leerkrachten hoeven zich deze dus niet meer eigen te maken. Daarbij zijn deze voor de leerlingen ook herkenbaar.
- Karakter: Zowel in Semsom en Schatkist editie 3 staat een karakter centraal. Aap Semsom kan gemakkelijk geïntroduceerd worden als vriendje van Pompom. Net als Zoem de bij.
- Opbouw van activiteiten: De opbouw van activiteiten is in beide methodes gelijk: introductie, kern en afsluiting. Dus heel herkenbaar voor de leerkracht.
- Differentiatie: Zowel in Schatkist editie 3 als in Semsom krijgt de leerkracht hulp bij het differentiëren binnen de activiteiten naar groep 1 en 2.
Daarnaast zijn er allerlei ideeën en tips om het gebruik van Schatkist editie 3 en Semsom te integreren:
- De getallenwand van Schatkist editie 3 kan je ook heel handig en eenvoudig gebruiken bij activiteiten van Semsom.
- De rekenspullen die je nodig hebt voor Semsom, kun je bijvoorbeeld in de schatkist van Pompom stoppen.
- Laat aap Semsom en Pompom samen rekendansjes doen. Pompom danst mee met de kinderen net als Semsom.
- De dobbelstenen met de rekenkaarten uit de kaartendoos van Schatkist editie 3 zijn ook goed in te zetten binnen Semsom.
Nee, het is niet noodzakelijk om Semsom groep voor groep 1-2 te hebben als je Semsom in groep 3 wil gebruiken.
Semsom groep 1-2 is wel een hele mooie aanvulling op het kleuteraanbod waarmee je de zekerheid hebt dat alle benodigde rekendoelen behandeld worden. Het bevordert daarnaast een soepele overgang van 2 naar 3 doordat er aan dezelfde doelen wordt gewerkt als in Semsom groep 3, hierdoor borgen we een goede herkenbare doorgaande lijn.
Voor op het digibord zijn instructiefilmpjes beschikbaar van de rekendansjes. Een echte dansdocent doet elke dans voor. Door middel van actief bewegen op muziek komen onder andere rekentaal, ruimte, getalbegrip en meten aan bod. De filmpjes worden op een speciale website geplaatst. Bij aanschaf van de Activiteitenbox van Voorbereidend rekenen met Semsom krijg je gratis toegang tot de website.
Het Semsom groeiboekje is een soort portfolio (doeboek), geschikt voor kinderen van niveaugroep 2 of snelle leerlingen in groep 1. In de Semsom groeiboekjes houden leerlingen hun eigen voortgang bij, maken ze opdrachten en eigen producties. Ze oefenen onder andere met verschillende manieren om hoeveelheden en getallen weer te geven. Een groeiboekje is als een portfolio dat ze thuis en op school kunnen bespreken en het bereidt hen voor op de werkschriften in groep 3.
Nee, Semsom is thema onafhankelijk. Je kunt de activiteiten van Semsom dus gemakkelijk toepassen op een thema die speelt bij jou in de klas. Het betreffen losse activiteiten met een cyclisch karakter (werken in een circuit, coöperatieve werkvorm, bewegend leren).
Ja dat kan! De prentenboeken kun je nu al bestellen bij jouw basisschoolleverancier. Vanaf deze zomer kan je de Semsomprentenboeken ook kopen via onze webshop of bij jouw lokale boekhandel.
Ja, de leerlijnen van Semsom zijn volledig in lijn met de kerndoelen van het primair onderwijs, de tussendoelen van het SLO en de inhoudskaart voor het jonge kind van het SLO en sluit daarom aan bij iedere methode in groep 3.
Combigroep 3-4
Heb je een combinatiegroep? Semsom werkt goed in een combinatiegroep omdat de lesopzet van Semsom flexibel is. Daarnaast zijn de activiteiten van groep 3 (automatiseren en bewegend en spelend leren) relatief eenvoudig te combineren met een hogere of lagere jaargroep, door kleine aanpassingen in de opgaven. Interactie is bovendien enorm belangrijk in het leerproces van de leerling. Leerlingen leren immers van en met elkaar tijdens de les. Zowel op sociaal- als cognitief vlak.
Door middel van een goede klassenorganisatie en het combineren van lesonderdelen kun je beide groepen goed de aandacht geven die zij nodig hebben. Bij een basisles bied je leerlingen van groep 4 tijdens de lesfasen ‘automatiseren’ en ‘bewegend en spelend leren’ een hoger niveau van de lesstof aan.
Met een kleine niveau-aanpassing in de opgaven zijn de activiteiten van groep 3, in de lesfases automatiseren en bewegend en spelend leren, eenvoudig te combineren met de activiteiten van groep 4.
Voorbeeld:
Getallen maak je daar waar kan groter en bewerkingen wat moeilijker zodat groep 4 wordt uitgedaagd. Bijv. 13+6 voor groep 3 en 43+6 voor groep 4. Tevens wordt groep 3 uitgedaagd bij de grotere getallen en de bewerkingen van groep 4. Hier rekenen zij dus ook mee. Als kleinere getallen en eenvoudige bewerkingen voor groep 3 aan bod komen vindt het consolideren plaats voor groep 4. Zij onderhouden hiermee deze bewerkingen, zodat de automatisering van de leerlingen op een zeer hoog niveau blijft.
Lesfase basisles | Groep | Aanpassingen |
Automatiseren – 10 min. | 3 en 4 samen | Bewegende, spelende lesfase. De leerkracht biedt de lesstof op een hoger niveau aan voor groep 4 leerlingen. B.v. 5+2 (groep 3) wordt 50+20 (groep 4). |
Op verkenning – 5 min. | 3 en 4 samen | |
Instructie – Checkmoment 10 min. | 3 en 4 samen | |
Zelfstandig werken / verlengde instructie – 20 min. | Zelfstandig werken 3/4 Kinderen die voldoende hebben gehad aan de instructie kunnen nu zelfstandig gaan werken. | Verlengde instructie ma: Verlengde instructie groep 3 di: Verlengde of verdiepende instructie groep 4 wo: Verlengde instructie groep 4 do: Verlengde of verdiepende instructie groep 3 |
Bewegend en spelend leren – 10 min. | 3 en 4 samen | De leerkracht biedt de lesstof op een hoger niveau aan voor groep 4. B.v. 5+2 (groep 3) wordt 50+20 (groep 4). |
Lesafsluiting – 5 min. | 3 en 4 samen |
Speciaal basisonderwijs
Semsom is ook geschikt voor speciaal basisonderwijs. Semsom zit boordevol doelgerichte bewegende en spelende activiteiten en we besteden veel aandacht aan automatiseren. Semsom gebruikt heldere, niet-talige instructies en ieder kind kan op zijn of haar eigen niveau werken. De bladspiegel van de werkboekjes is rustig, zo raken kinderen niet snel afgeleid tijdens het werken in de boekjes.
Er is geen aangepaste versie van Semsom nodig; vanuit het basisprogramma pas je eenvoudig het aanbod en de leertijd aan.