Twee AVI-toetsmomenten per jaar
‘Het moment waarop de AVI-toetsen worden afgenomen, staat vast. Dat gebeurt twee keer per jaar: tussen medio januari en medio februari (dan worden de M-toetsen afgenomen) en aan het eind van het schooljaar, tussen medio mei en eind juni (dan worden de E-toetsen afgenomen)’, vertelt Marjon verder. ‘In groep 3 neem je dus halverwege het schooljaar AVI M3 af en eind schooljaar AVI E3. Je kijkt dan of de leerling het AVI-niveau van de toets (M3 bijvoorbeeld) beheerst, of dit zijn ‘instructieniveau’ is of dat de tekst nog dusdanig moeilijk is voor de leerling dat hij die echt nog niet zelfstandig kan lezen (frustratieniveau). In het laatste geval leest het kind te langzaam en/of maakt het te veel fouten tijdens het lezen.’
Cito omschrijft de niveaus als volgt: ‘Het beheersingsniveau houdt in dat de tekst vloeiend en met relatief weinig fouten wordt gelezen. Als leerlingen zelfstandig willen lezen, sluiten teksten op dit niveau goed aan. Door het lezen van teksten op beheersingsniveau kunnen leerlingen hun technische leesvaardigheid onderhouden en ook een beetje uitbreiden. De leeshandeling wordt zo verder geautomatiseerd, wat er ook voor zorgt dat de leerlingen vlotter gaan lezen. Als ze een leeskaart op instructieniveau [of frustratieniveau, red.] lezen, dan lezen ze de tekst langzamer en/of met meer fouten dan op beheersingsniveau.’
AVI-niveaus
Cito heeft 12 AVI-niveaus bepaald: AVI-start, AVI-M3, AVI-E3, AVI-M4, AVI-E4, AVI-M5, AVI-E5, AVI-M6, AVI-E6, AVI-M7, AVI-E7 en AVI-Plus. Een tekst moet aan een aantal tekstkenmerken voldoen om een bepaald AVI-niveau te mogen hebben. Zoals deze kenmerken:
- De gebruikte letters en bladspiegel
- De lengte van de gebruikte woorden
- De moeilijkheid van de gebruikte woorden en zinnen
‘Voor elk AVI-niveau, met uitzondering van AVI-start, zijn prestatie-eisen bepaald. Die prestatie-eisen bestaan uit grenswaarden voor tijd en fouten. Aan de hand van de grenswaarden kunnen leerkrachten bepalen of een leerling een leeskaart op beheersings-, instructie-, of frustratieniveau heeft gelezen’, aldus Cito.
Leeftijd en AVI-niveau gelijk?
Er is geen directe koppeling tussen het AVI-niveau en de leeftijd van leerlingen. AVI is ontwikkeld vanuit de gemiddelde leesontwikkeling van kinderen in Nederland en Vlaanderen. Door hele grote groepen kinderen te bekijken, is vastgesteld wat in elke jaargroep gemiddeld de leesontwikkeling is. Maar dat zegt nog niets over de leesontwikkeling van een individueel kind. Gemiddeld lezen kinderen in groep 3 op AVI Start, M3 en E3. Er zijn ook kinderen die al op E4 of hoger lezen. Anderzijds zijn er ook kinderen die het niveau E3 eind groep 3 nog niet halen. Het is vooral belangrijk dat de kinderen zich blijven ontwikkelen en gemotiveerd zijn om te lezen.
Doel van de AVI-toetsen
Het doel van de AVI-toets is volgens Cito: ‘Enerzijds het in kaart brengen van het vaardigheidsniveau en anderzijds het zichtbaar maken van de ontwikkeling van leerlingen op het gebied van technisch lezen. Daarnaast biedt de AVI-toets diagnostische informatie, zodat leerkrachten inzicht krijgen in het leesgedrag van de leerling. Leerkrachten komen zo meer te weten over de leessnelheid en de accuratesse van leerlingen.
Technische leesvaardigheid bij AVI-toetsen
Doorgaans is de leessnelheid voor de technische leesvaardigheid van zowel goede als zwakke lezers de bepalende factor. Zwakke technisch-lezers onderscheiden zich met name door een geringe leessnelheid. Uit de individuele analyse van de leesprestaties van laag scorende, dus doorgaans langzaam lezende leerlingen kan ook blijken dat deze niet alleen moeite hebben met het tempo, maar ook met de accuratesse waarmee gelezen wordt. De leerkracht kan dan nagaan welke leesfouten de leerling maakt. Door op de scoreformulieren bij de afgenomen kaarten het type fouten te noteren, krijgt de leerkracht meer zicht op het leesgedrag van de leerling’, volgens Cito.
Leesboeken en AVI-niveau
Cito bepaalt ook het AVI-niveau van een boek. Uitgevers vragen Cito om hun boeken door te meten. Hierna mogen uitgevers het AVI-niveau (AVI Start tot Plus) op hun boeken zetten met een apart logo. Dit gebeurt al ruim 35 jaar. In de video hieronder legt Cito uit hoe dat gaat.
Kinderen leren in groep 1 en 2 de letters al enigszins kennen, maar vanaf groep 3 beginnen ze écht met leren lezen. Zo leert 80% van de kinderen in groep 3 lezen met Veilig leren lezen, de methode voor aanvankelijk lezen en taal van Uitgeverij Zwijsen. Bij leesmethodes horen ook toetsen waarmee leerkrachten meten of kinderen de lesstof goed beheersen. De toetsen die het AVI-niveau van leerlingen meten, testen of kinderen een tekst vlot en correct kunnen lezen. Dit gebeurt van groep 3 t/m halverwege groep 8. Maar hoe testen scholen dat AVI-niveau precies en waarom? Je leest het in dit artikel.
