Hoe Taalcentrum Almere nieuwkomers leert lezen met Estafette

Taalcentrum Almere biedt nieuwkomers en andere NT2-sprekers intensief taalonderwijs, waarbij Estafette een grote rol speelt. Leerkrachten Cora Posthumus en Esther Koopmans delen hun ervaringen en tips voor het gebruik van Estafette in een meertalige omgeving. Ze benadrukken het belang van woordenschat, klankonderwijs en traumasensitieve instructie. Zo leren leerlingen niet alleen technisch lezen, maar krijgen ze ook echt plezier in lezen.

Het Taalcentrum Almere is er voor leerlingen van 4 tot 18 jaar, die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen. Gemiddeld zitten de leerlingen 1 jaar op het Taalcentrum. Bij het bereiken van het gewenste Nederlandse taalniveau stromen leerlingen door naar het regulier onderwijs.

Het begint bij grote betrokkenheid en bevlogenheid

Zwijsen is op bezoek bij Taalcentrum Almere. Een school met maar liefst 80 nationaliteiten waar het bruist van de energie. Om ons heen zien we afbeeldingen met woorden in allerlei talen en een grote wereldkaart met foto’s van de kinderen. De betrokkenheid en bevlogenheid is hier enorm voelbaar. We spraken Cora Posthumus en Esther Koopmans, beiden leerkrachten bij Taalcentrum Almere.

Cora, verkozen tot Leerkracht van het Jaar 2023, zet zich al meer dan twintig jaar in voor gespecialiseerd en intensief taalonderwijs voor jonge nieuwkomers. ‘Ik zie het als mijn taak om deze kinderen een goede start te geven,’ vertelt ze. Esther is naast haar werk druk met het afronden van de opleiding tot leraar basisonderwijs. In het kader van deze opleiding doet ze onderzoek naar leesonderwijs voor nieuwkomers.

Van technisch lezen naar het begrijpen van de context

De leerlingen volgen Veilig Leren Lezen tot en met kern 6 en stappen daarna over op Estafette. Na een aantal maanden kunnen ze wel technisch lezen, maar begrijpen ze de context nog niet volledig.  ‘Lezen wordt pas echt leuk als je de vaardigheid beheerst’ vertelt Cora. ‘Vooral uitdrukkingen zijn voor onze leerlingen een uitdaging. In hun moedertaal worden andere uitdrukkingen gebruikt. Als je die letterlijk naar het Nederlands vertaalt, krijg je bijzondere uitspraken. Zo riep een Turks kind dat heel erg schrok: “Mijn hart zit in mijn tenen”. Zelfs een hond blaft anders in het Turks dan in het Nederlands.’

Cora vertelt enthousiast: ‘Onze leerlingen moeten eerst veel stappen overwinnen voordat lezen leuk wordt. Daarna wordt lezen een soort vakantie, want als je goed kunt lezen, kun je alles.’ 

Waarom het Taalcentrum Estafette editie 3 gebruikt

We vragen Cora en Esther waarom er gekozen is voor Estafette editie 3. ‘We kozen voor Estafette vanwege de aantrekkelijke boeken. Het boek is heel belangrijk ter ondersteuning: duidelijke illustraties en kopjes zijn heel helpend. De verhalen spreken erg aan, zijn rijk en er is veel diversiteit in type teksten. De verhalen worden herhaald gelezen en het materiaal ziet er leuk uit. Ook de oefensoftware is een pluspunt zodat kinderen, eventueel thuis, verder kunnen oefenen.’

Keuzeproces

Taalcentrum Almere ging voor hun keuze zorgvuldig te werk. ‘We hebben eerst overlegd met andere scholen voor nieuwkomers en daar werd ook veel gebruik gemaakt van Estafette. De studiedagen en de website van het LOWAN zijn hierin ook helpend. De afstemming binnen het nieuwkomersonderwijs is geweldig en je kunt echt van elkaar leren.’

Onderzoek en advies over gebruik Estafette in meertalige context

Voor haar studie aan de Pabo deed Esther Koopmans onderzoek naar het geven van goed leesonderwijs met de methode Estafette, passend bij de meertalige context van nieuwkomers. Esther licht toe wat de belangrijkste criteria zijn voor leesonderwijs aan nieuwkomers: ‘De beheersing van het klanksysteem, het woordenschatonderwijs, de inbreng van de thuistaal en leerkrachtvaardigheden zoals het directe instructiemodel en traumasensitief lesgeven.’ Estafette past hier grotendeels bij,onder meer door het klankonderwijs en directe instructiemodel. Daarbij geeft Esther wel de volgende adviezen:

• Pas de volgorde en inhoud van de lessen van Estafette aan. 
• Breidt het woordenschatonderwijs verder uit met uitleg en afbeeldingen. 
• Investeer in leerkrachtvaardigheden zoals inzet van de thuistaal. 

Een lesdag bij het Taalcentrum 

Op het Taalcentrum begint de les elke dag met het leren van de Nederlandse taal. De leerlingen leren de Nederlandse woorden met de methode’ Wereld vol woorden’. De grammatica wordt aangeleerd volgens de systematiek van ‘Zien is Snappen’.

Nederlandse woorden leren

In de les die wij als Zwijsen bijwoonden, leerden leerlingen Nederlandse woorden aan de instructietafel, via een opbouw in vijf stappen van receptief naar productief: 

1. De leerkracht introduceert een woord; de leerlingen luisteren. 
2. De leerkracht herhaalt het woord; de leerlingen reageren (bijvoorbeeld door aan te wijzen of te pakken). 
3. De leerkracht spreekt het woord voor; de leerlingen zeggen het na. 
4. De leerkracht stelt een vraag over het woord; de leerlingen antwoorden. 
5. De leerlingen stellen en beantwoorden zelf vragen. 

Begrijpend lezen met Estafette, volgens de principes van close reading

Ook waren we aanwezig bij een les Estafette waarbij het verhaal De leeuw en de vos centraal stond. De tekst werd herhaald gelezen volgens de principes van Close Reading.  Juf  Evelien las modelend hardop voor en stelde inhoudelijk prikkelende vragen die zorgden voor veel interactie met de kinderen en verdiepend lezen. De betrokkenheid van de kinderen is enorm. Met enthousiaste reacties als ze aan het eind van het verhaal tot het inzicht komen dat de vos slimmer is dan de leeuw! 

Meer weten over Taalcentrum Almere?

Het was een feest om deze leerlingen en de betrokken leerkrachten een dag te mogen volgen. We wensen ze dan ook veel succes met Estafette en hun weg naar optimaal voortgezet leesonderwijs voor nieuwkomers. Wil je meer weten over Taalcentrum Almere? Bekijk dan onderstaande video, waarin drie leerlingen van het Taalcentrum in gesprek gaan met hun lerares Cora Posthumus, Leraar van het Jaar 2023. Waarom denken zij dat Cora de verkiezing gewonnen heeft en wat vindt Cora het allerleukst aan juf zijn? 

Mocht je geïnspireerd zijn door het verhaal van Taalcentrum Almere en meer willen weten, neem dan contact op via c.posthumus@taalcentrumalmere.

Over leesmethode Estafette editie 3

Estafette is een geïntegreerde leesmethode. In de groepen 4 t/m 6 ligt de focus op het automatiseren van het technisch lezen. Elke tekst die gelezen wordt, wordt daarna ook besproken aan de hand van aansprekende opdrachten, zodat elke tekst betekenisvol behandeld wordt. In de groepen 7 en 8 ligt de nadruk op begrijpend en studerend lezen. Wil je hier meer over weten en over hoe je Estafette in kunt zetten binnen NT2-onderwijs? Maak een afspraak met de methode-expert uit je regio of neem contact op met een referentieschool. Zij staan klaar om je alles te vertellen over begrijpend lezen met Estafette 3 op hun school.

Ben je benieuwd naar de materialen van Estafette 3? Vraag dan een gratis zichtzending aan en je ontvangt o.a. voorbeelden van de leeswerkboeken van Estafette 3.