Wetenschap & techniek voor kleuters?!

9 oktober 2020

4 minuten leestijd

Onderzoekend en ontwerpend leren

Vanaf 2020 is iedere basisschool verplicht om wetenschap & technologie (W&T) aan te bieden. Dit is nodig omdat de samenleving een steeds grotere kennis van wetenschap en technologie vraagt. Ook voor jonge kinderen in groep 1 en 2 is wetenschap en techniek verplicht. Schatkist editie 3 is de enige methode waarin dit structureel aan kleuters wordt aangeboden.

Fundament in Schatkist

Wetenschap & technologie zit als fundament in de ankers van Schatkist, in alle ontwikkelingsgebieden en in activiteiten en hoeken die rechtstreeks W&T als doel hebben. Wij doen dat op een speelse, eigentijdse manier die heel goed bij jonge kinderen past. Lees hieronder meer en probeer het zelf met de gratis activiteiten!

Tip: maak een foto van hoe jij en je kleuters bezig zijn met een wetenschap & technologieactiviteit en post deze op social media met de hashtag #ontdekschatkist. Dan maak je kans op een bezoek van Pompom en Loeloe bij jou op school! Lees hier meer over de wetenschap & technologie-actie.

Waarom Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs?
Wetenschap & Technologie in Schatkist editie 3 (video)
Onderzoeken en ontwerpen voor kleuters
Vijf stappen bij onderzoekend leren voor kleuters
Wetenschap en techniek in alle ontwikkelingsgebieden
Wetenschap en techniek als basis voor elk anker
Wetenschap en techniek in de ontdekhoeken
Wetenschap en techniek als fundament
Gratis activiteiten wetenschap & techniek: probeer het zelf!

Waarom Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs?

Kinderen groeien tegenwoordig op in een kennisintensieve, technologische omgeving. Met wetenschap en technologie leren kinderen deze omgeving (hun leefwereld) beter begrijpen. Dat is iets wat jonge kinderen graag willen: ze kijken nieuwsgierig en verwonderd naar de wereld en hebben een natuurlijke behoefte om zich te ontwikkelen. Het doel van W&T-onderwijs is het stimuleren en vasthouden van die houding. In Schatkist doen we dat door onderzoekend en ontwerpend leren. Hierin leren kinderen bijvoorbeeld waarnemen, nadenken, handelen en reflecteren. Net zoals in de wetenschap.

wetenschap en techniek verplicht op de basisschool (schema SLO)

Wetenschap & Technologie in Schatkist editie 3

Bekijk het filmpje hieronder.

Hier zou inhoud moeten staan van bijv. Youtube of Issuu

Om deze inhoud te kunnen laten zien, hebben wij je toestemming nodig om cookies te plaatsen.
Open je cookie-instellingen om de cookies te accepteren.

Onderzoeken en ontwerpen voor kleuters

In Schatkist editie 3 onderzoeken de kinderen een probleem of ontwerpen ze een oplossing volgens vaste stappen. Daarom zijn er in Schatkist editie 3 stappenkaarten bij ontwerpend leren en bij bij onderzoekend leren. De 5 stappen bij ontwerpend leren:

Wat is het probleem?
Bedenk een oplossing: wat weet je al?
Maak wat je bedacht hebt.
Werkt het, wat je bedacht hebt?
Kun je het nog verbeteren?

Wetenschap en techniek, ontwerpend leren voor kleuters

Vijf stappen bij onderzoekend leren voor kleuters

Als voorbeeld kijken we hoe die stappen verwerkt zijn in de activiteit: ‘Wat valt omlaag?’ uit het anker Herfst van Schatkist. De kinderen onderzoeken daarin wat er gebeurt met voorwerpen die vallen (zwaartekracht).

De onderzoeksstappen	Uitgewerkt in ‘Wat valt omlaag?’
1. Wat zie, ruik, voel, hoor of proef je?	De kinderen kijken hoe voorwerpen vallen en de grond raken.
2. Wat wil je weten? Wat gaat er gebeuren, denk je?	De kinderen onderzoeken of alles wat je laat vallen de grond gaat raken. De kinderen voorspellen bij elk voorwerp wat er gebeurt.
3. Onderzoek of dat ook echt gaat gebeuren.	Daarna doen de kinderen de proefjes. Ze laten alle voorwerpen vallen.
4. Wat heb je ontdekt?	Ze ‘noteren’ hun bevindingen op het blad.
5. Vertel aan anderen wat je ontdekt hebt.	Klassikaal bespreken ze hun bevindingen en concluderen ze dat alles wat je loslaat naar beneden valt maar wel op verschillende manieren.

Wil je deze activiteit gratis uitproberen in de klas? Dat kan! Lees hier hoe:
Wetenschap en techniek activiteit voor kleuters: ‘Wat valt omlaag’?

Wetenschap en techniek in alle ontwikkelingsgebieden

Onderzoekend en ontwerpend leren is in Schatkist editie 3 de basishouding voor alle ontwikkelingsgebieden. Ook reken- of taalactiviteiten, activiteiten met een focus op ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’ of ‘Kunstzinnige vorming’ zijn ideaal om de onderzoekende en probleemoplossende houding bij kinderen te stimuleren. Bijvoorbeeld bij taal, verkennen de kleuters de klank [v] op een wetenschappelijke en tegelijkertijd speelse manier: Ze onderzoeken de vraag: ‘Hoe voelt het als je de letter ‘v’ uitspreekt?’ De kinderen onderzoeken samen wat ze met hun vingers voelen bij hun keel, lippen en wangen als ze de ‘v’ uitspreken. Ze kijken daarbij naar zichzelf en elkaar en vertellen wat ze ervaren.

Wetenschap en techniek als basis voor elk anker

De stappen van onderzoekend en ontdekkend leren worden ook toegepast in de opbouw van de ankers bij Schatkist. In de Kennismaking wordt een centraal probleem verkend. Dit probleem wordt in de Ankerthema’s verbreed en verdiept en in de Afronding brengen de kinderen verslag uit van alle ervaringen en ontdekkingen en reflecteren ze hierop.

Bij de start van het anker Herfst bijvoorbeeld lijkt het erop dat Pompom de herfst alleen maar vervelend, koud en nat vindt. De kinderen gaan aan het werk met de probleemstelling: ‘Wat gebeurt er allemaal in de natuur in de herfst en hoe kunnen we er voor zorgen dat Pompom de herfst ook leuk vindt?’. In het ankerthema ‘Wat doet de wind?’ onderzoeken ze de wind en maken ze zelf wind! Ze wapperen. Blazen en gebruiken zelfs de föhn om voorwerpen in beweging te krijgen. Ze onderzoeken ook wat er op Pompoms hoofd is gevallen en bedenken oplossingen hoe hij zich buiten toch veilig kan voelen. In de afronding werken en spelen ze rondom de vraag: Wat ruim je op in de herfst en wat niet?

Al met al zijn de kinderen in Schatkist volop bezig met Wetenschap & Technologie op een betekenisvolle en speelse manier!

Wetenschap en techniek in de ontdekhoeken

De ontdekhoeken zoals die beschreven worden in Schatkist editie 3, komen tegemoet aan de nieuwsgierige kleuter. In de herfst bijvoorbeeld brengen de kinderen het weer in kaart. Ze vullen elke dag het weer in op een kopieerblad ‘het weer van vandaag’ (zie illustratie hierbij). Met duploblokken maken ze een staafdiagram over hoe vaak weersomstandigheden voorkwamen. Wereldoriëntatie, rekenen en ook W&T!

Kopieerblad kleuters Schatkist: het weer van vandaag

Wetenschap en techniek als fundament

Kortom: Wetenschap & technologie past heel goed bij jonge kinderen en zit volop in Schatkist editie 3. Als fundament in de ankers, in alle ontwikkelingsgebieden en in activiteiten en hoeken die rechtstreeks W&T als doel hebben. Wil je dit artikel later nog eens nalezen? Download het dan als pdf: Wetenschap & Technologie voor kleuters?!